Langestraat Wijk en Aalburg

3.1.1 Nationale Omgevingsvisie (NOVI)

Op 11 september 2020 is de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) van kracht geworden. De NOVI is een instrument van de nieuwe Omgevingswet en loopt vooruit op de inwerkingtreding van die wet. Vanwege het uitstel van de inwerkingtreding van de Omgevingswet komt de NOVI als structuurvisie uit onder de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Zodra de Omgevingswet in werking is getreden, zal deze structuurvisie gelden als de Nationale Omgevingsvisie, zoals in de nieuwe wet bedoeld.

De NOVI bevat de hoofdzaken van het beleid voor de fysieke leefomgeving. Uit de Omgevingswet volgt dat al het strategische beleid uit de bestaande beleidsdocumenten, met en zonder wettelijke grondslag, én het nieuwe strategische beleid op het beleidsterrein van de fysieke leefomgeving worden opgenomen in de NOVI. Het gaat om het strategisch beleid, omdat de NOVI een visie is en de hoofdzaken bevat van het beleid voor de fysieke leefomgeving (artikel 3.2 Omgevingswet).

Het Nationaal Milieubeleidsplan (NMP4, 2001) en de Rijksnatuurvisie 2014 gaan op in en worden vervangen door de NOVI en het bijbehorende Nationaal Milieubeleidskader. De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) vervalt geheel, behalve paragraaf 4.9 Caribisch Nederland en Caribische Exclusieve Economische Zone. De NOVI geldt verder als wijziging van enkele onderdelen van het Nationaal Waterplan 2016-2021 (NWP) op grond van de Waterwet.

In zijn totaliteit kent de NOVI 21 nationale belangen en opgaven die het verder uitwerkt. Die opgaven zijn niet meer op zichzelf staand op te lossen, maar grijpen in elkaar. Met de NOVI zoekt het Rijk een perspectief om de grote opgaven aan te pakken, om Nederland mooier en sterker te maken en daarbij voort te bouwen op het bestaande landschap en de (historische) steden. Om die reden worden binnen de NOVI prioriteiten gesteld. De NOVI stelt daarbij een integrale aanpak voor: integraal, samen met andere overheden en maatschappelijke organisatie, en met meer regie vanuit het Rijk. Met steeds een zorgvuldige afweging van belangen werkt het Rijk aan de vier prioriteiten:

• 1. Ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie;
• 2. Duurzaam economisch groeipotentieel;
• 3. Sterke en gezonde steden en regio's;
• 4. Toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied.

Centraal bij de afweging van belangen staat een evenwichtig gebruik van de fysieke leefomgeving, zowel van de boven- als van de ondergrond. Het daarbij om 'omgevings-inclusief' beleid. De NOVI onderscheidt daarbij drie afwegingsprincipes:

• 1. Combinaties van functies gaan voor enkelvoudige functies;
• 2. Kenmerken en identiteit van een gebied staan centraal; en.
• 3. Afwentelen wordt voorkomen.

De NOVI geeft dus weer voor welke uitdagingen Nederland staat, wat daarbij de nationale belangen zijn, welke prioriteiten worden gesteld bij de inrichting van Nederland en hoe keuzes worden gemaakt in de uitvoering daarvan. Keuzes die samenhangen met toekomstbeelden over de fysieke leefomgeving, maatschappelijke opgaven en bijbehorende economische perspectieven. Steeds duidelijker wordt dat de opgaven alleen goed aangepakt kunnen worden als dit in samenhang plaatsvindt, het ontwikkelpotentieel van heel Nederland optimaal wordt benut en wordt gezorgd voor een duurzame verbinding van alle delen van Nederland en met de landen er omheen. Met de NOVI presenteert het Rijk een integrale, op samenwerking gerichte aanpak. De NOVI geeft een gebiedsgericht afwegingskader en sturende visie in een, gericht op het realiseren van een gezond, leefbaar, herkenbaar en economische sterk Nederland.

Toetsing
Het plangebied ligt niet in een gebied waarvoor de NOVI gerichte belangen of opgaven kent. Om die reden kan verdere toetsing aan de NOVI achterwege blijven.

3.1.2 Ladder voor duurzame verstedelijking

3.1.3 Toetsing rijksbeleid

Het planvoornemen betreft een ontwikkeling die weinig tot geen invloed heeft op nationale belangen. Zo bezien voldoet dit plan aan het Rijksbeleid en vormt het Rijksbeleid geen belemmering voor het onderhavige planvoornemen.

3.2.1 Omgevingsvisie 'Kwaliteit van Brabant'

Op 14 december 2018 hebben Provinciale Staten van Noord-Brabant de Brabantse Omgevingsvisie 'De kwaliteit van Brabant – Visie op de Brabantse leefomgeving' vastgesteld. Met deze omgevingsvisie geeft de provincie, vooruitlopend op de inwerkingtreding van de Omgevingswet, richting aan wat zij voor Brabant wil bereiken en biedt daarmee handvatten voor haar handelen in de praktijk. De provincie streeft ernaar dat deze visie, hoewel formeel alleen zelfbindend, Brabant samenbindt. Met de omgevingsvisie formuleert de provincie haar ambitie: hoe moet de Brabantse leefomgeving er in 2050 uitzien? En daarbij stelt zij mobiliserende tussendoelen: wat willen we in 2030 voor elkaar hebben om die ambitie te verwezenlijken?

Eén basisopgave en vier hoofdopgaven
De Omgevingswet heeft als doel een balans te vinden tussen beschermen (veilig, gezond met waarborg voor omgevingskwaliteit inclusief natuur) en benutten (optimaal gebruik en ontwikkelen van de leefomgeving om maatschappelijke behoeften te vervullen). Met de Omgevingsvisie geeft de provincie aan wat zij belangrijk vindt voor de verbetering en duurzame ontwikkeling van de leefomgeving van de inwoners van Brabant. De focus ligt daarbij op de vier hoofdopgaven voor de middellange en lange termijn:

• Werken aan de Brabantse energietransitie;
• Werken aan een klimaatproof Brabant;
• Werken aan de slimme netwerkstad;
• Werken aan een concurrerende, duurzame economie.

Het gaat om grote maatschappelijke opgaven die niet los van elkaar te zien zijn, maar die met elkaar zijn verbonden. Het zijn urgente opgaven die raken aan de essentie van de omgevingsvisie: de visie als inspirerend eindbeeld en mobiliserende strategie. De visie geeft daarbij richting aan deze opgaven vanwege de ingrijpende veranderingen waarmee zij gepaard gaan. Extra focus op deze hoofdopgaven is nodig om een goede basis met een goede omgevingskwaliteit te behouden. De provincie heeft daarom de volgende basisopgave in de Omgevingsvisie benoemd: werken aan veiligheid, gezondheid en omgevingskwaliteit. Voor de feitelijke realisering spelen gemeenten en initiatiefnemers de hoofdrol. De omgevingsvisie is samen met de Interim omgevingsverordening Noord-Brabant (zie paragraaf 3.2.2) een middel om de provinciale ruimtelijke visie op Brabant te realiseren en een toetsingskader voor nieuwe ruimtelijke initiatieven.

Toetsing
Met het voorliggende plan worden maximaal 90 nieuwe woningen gerealiseerd. Het plan draagt daarmee bij aan de doelstelling van de provincie om de komende tien jaar 120.000 woningen te bouwen. Doordat het planvoornemen is gepland op een locatie die door de provincie in de Interim omgevingsverordening Noord-Brabant (zie paragraaf 3.2.2) is aangewezen als 'verstedelijking afweegbaar' past het planvoornemen in het provinciale beleid en is sprake van een zorgvuldig ruimtegebruik.

3.2.2 Interim omgevingsverordening Noord-Brabant

Kader
Op 25 oktober 2019 hebben provinciale staten van Noord-Brabant de 'Interim omgevingsverordening Noord-Brabant' vastgesteld. Deze omgevingsverordening trad op 5 november 2019 in werking. De omgevingsverordening betreft een samenvoeging van verschillende regelingen op provinciaal niveau met betrekking tot de fysieke leefomgeving. Dit betekent dat de regels betrekking hebben op milieu, natuur, ruimtelijke ordening, water, bodem en wegen. De Interim omgevingsverordening is daarbij een eerste stap op weg naar een definitieve omgevingsverordening, die op grond van de Omgevingswet wordt vastgesteld en die verplicht is voor provincies.

De omgevingsverordening is beleidsneutraal van karakter. Dat betekent dat er geen nieuwe beleidswijzigingen zijn doorgevoerd, behalve als deze voortvloeien uit vastgesteld beleid zoals de omgevingsvisie. In principe zijn de huidige regels gehandhaafd met het huidige beschermingsniveau. De beleidsneutrale omzetting betekent overigens niet dat er in het geheel geen wijzigingen ten opzichte van de huidige verordeningen zijn verwerkt.

Belangrijke uitgangspunten vanuit de Omgevingsvisie 'Kwaliteit van Brabant' (zie paragraaf 3.2.1) zijn verwerkt. De nieuwe manier van werken met diep, rond en breed kijken is opgenomen en er wordt vaker een koppeling gelegd met omgevingskwaliteit door bijvoorbeeld sanering van leegstaand vastgoed elders. De nadruk op omgevingskwaliteit komt ook tot uitdrukking bij de kwalitatieve benadering voor hergebruik van leegstaand vastgoed in het landelijk gebied en duurzame verstedelijking.

De omgevingsverordening wil goede initiatieven ondersteunen. Daarvoor sluit de Interim omgevingsverordening aan bij de nieuwe manier van werken uit de Brabantse omgevingsvisie en worden meer mogelijkheden geboden voor maatwerk. Hiertoe zijn in de omgevingsverordening in plaats van middelvoorschriften doelvoorschriften opgenomen en wordt uitgegaan van een 'ja, mits - benadering'.

Net als de voorgaande Verordening Ruimte 2014 is deze omgevingsverordening een juridisch bindend instrument. Niet alle onderwerpen lenen zich voor opname in de verordening, daarom heeft de provincie op basis van de provinciale belangen een selectie gemaakt van geschikte onderwerpen. In het algemeen zijn dit onderwerpen met heldere criteria en een zwaarwegend provinciaal belang.

In relatie tot het plangebied is vooral het onderwerp ‘stedelijke ontwikkeling’ van belang. In de Interim omgevingsverordening zijn hiervoor vooral de regels uit artikel 3.43 van belang.

De onderstaande tekst bespreekt de voor de planlocatie relevante aspecten en regels.

Toetsing
Afwijkende regels Verstedelijking afweegbaar
Ten aanzien van de planlocatie geldt dat deze door de provincie Noord-Brabant is aangewezen als een gebied waar 'verstedelijking afweegbaar' is. Artikel 3.43 bepaalt dat een bestemmingsplan in de de betreffende zone kan voorzien in de nieuwvestiging van een duurzame stedelijke ontwikkeling als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan.

In afwijking van artikel 3.42 Duurzame stedelijke ontwikkeling, eerste lid, kan een bestemmingsplan, ter plaatse van Verstedelijking afweegbaar voorzien in de nieuwvestiging van een duurzame stedelijke ontwikkeling als:

• binnen Stedelijk Gebied feitelijk of vanuit kwalitatieve overwegingen onvoldoende ruimte beschikbaar is; In de kern Wijk en Aalburg is niet voldoende ruimte binnen stedelijk gebied om aan de woningbehoefte te kunnen voldoen.
• transformatie van cultuurhistorisch waardevol of geschikt leegstaand vastgoed niet tot de mogelijkheden behoort; De mogelijkheden van transformatie bieden niet genoeg ruimte om aan de woningbehoefte te kunnen voldoen
• de ontwikkeling past binnen de regionale afspraken, bedoeld in afdeling 5.4 Regionaal samenwerken; De locatie Langestraat is opgenomen in de regionale afspraken
• de stedenbouwkundige- en landschappelijke inrichting rekening houdt met de omgevingskwaliteit en structuren in het gebied en de naaste omgeving waaronder een duurzame afronding van het Stedelijk Gebied. De omgevingskwaliteiten en structuren van het gebied worden in de uitwerking van het plan meegenomen. De locatie vormt een duurzame afronding van stedelijk gebied.

Duurzame stedelijke ontwikkeling
Daarnaast gelden de volgende regels uit artikel 3.42 voor de ontwikkeling van een locatie voor wonen:

• 1. in hoeverre de ontwikkeling past binnen de regionale afspraken; alsmede,
• 2. dat het een duurzame stedelijke ontwikkeling is.

Ten aanzien van het eerste punt geldt dat bij het onderhavige geval sprake is van een planvoornemen dat past in de regionale afspraken, zie hiervoor 3.3 (Regionaal beleid). In de Regionale woonvisie Land van Heusden en Altena (subparagraaf 3.3.1) is een vergelijk gemaakt tussen de (kwalitatieve) vraag naar woningen en de beschikbare plancapaciteit, terwijl in de Regionale Agenda Wonen 2017 (subparagraaf 3.3.2) de kwantitatieve vraag naar woningen voor de periode 2016 tot en met 2025 is aangegeven. Uit deze stukken blijkt dat voor de voormalige gemeente Aalburg een woningbouwopgave is opgenomen die groter is dan waarin dit planvoornemen voorziet. Onderhavig bestemmingsplan maakt de bouw mogelijk van grondgebonden woningen (in diverse typen) en past binnen de woningbouwopgave.

Ten tweede moet dus sprake zijn van een duurzame stedelijke ontwikkeling. Het tweede lid van artikel 3.42 geeft aan dat een duurzame stedelijke ontwikkeling:

• 1. bevordert een goede omgevingskwaliteit met een veilige en gezonde leefomgeving;
• 2. bevordert zorgvuldig ruimtegebruik, waaronder de transformatie van verouderde stedelijke gebieden;
• 3. geeft optimaal invulling aan de mogelijkheden voor productie en gebruik van duurzame energie;
• 4. houdt rekening met klimaatverandering, waaronder het tegengaan van hittestress en voldoende ruimte voor de opvang van water;
• 5. geeft optimaal invulling aan de mogelijkheden voor duurzame mobiliteit;
• 6. draagt bij aan een duurzame, concurrerende economie.

Ten aanzien van deze zes criteria wordt hier verwezen naar paragraaf 2.3 (Stedenbouwkundige opzet) alsmede Hoofdstuk 4 (Milieu- en omgevingsaspecten) dat in deelonderwerpen aangeeft dat het planvoornemen aan de bovenstaande criteria voldoet. Daarop vooruitlopend kan gesteld worden dat wordt voldaan aan de voorwaarden van artikel 3.42 van de omgevingsverordening,

Kwaliteitsverbetering landschap

Een bestemmingsplan dat een ruimtelijke ontwikkeling mogelijk maakt in Landelijk Gebied bepaalt dat die ruimtelijke ontwikkeling gepaard gaat met een fysieke verbetering van de landschappelijke kwaliteit van het gebied of de omgeving. Het bestemmingsplan motiveert dat de verbetering past binnen de gewenste ontwikkeling van het gebied én op welke wijze de uitvoering is geborgd door dat:

• a. dit financieel, juridisch en feitelijk is geborgd in het plan; of
• b. de afspraken uit het regionaal overleg, bedoeld in afdeling 5.4 Regionaal samenwerken, worden nagekomen.

Het Regionale afsprakenkader ”Kwaliteitsverbetering van het Landschap" is van toepassing . In deze handreiking wordt onderscheid gemaakt tussen een aantal mogelijke ontwikkelingen. Deze zijn:

1.  Planmatige (stedelijke) ontwikkelingen & infrastructuur. Hieronder vallen

• a. Nieuwe woonlocaties;
• b. Nieuwe werklocaties;
• c. Nieuwe complexen recreatiewoningen;
• d. Ontwikkeling of uitbreiding van de glastuinbouw;
• e. Aanleg nieuwe en verbreding bestaande infrastructuur.

2.  Uitbreiding van individuele functies. Uitbreiding van de bestemming en verruiming van de bouwmogelijkheden. Hieronder vallen:

• a. Agrarische bedrijven;
• b. Niet agrarische functies.

3.  Hergebruik op bestaande locaties. Andere functie binnen bestaande bebouwing of bestaande bouwmogelijkheden. Hieronder vallen: a. Vervolg- of nevenfunctie agrarisch bedrijf.

Voorliggende ontwikkeling valt onder categorie 1a. In de handreiking is per categorie een voorstel gedaan ten aanzien van de minimale inspanning, in euro's, die meegenomen moet worden in de ontwikkeling en de realisatie. Voor stedelijke uitbreiding is die minimale inspanning gelijk aan 1% van de uitgifteprijs. Dit bedrag wordt gestort in het gemeentelijk Landschapsinvesteringsfonds. De afdracht aan het Landschapsinvesteringsfonds is gebaseerd op de Regeling kwaliteitsverbetering van het landschap Altena 2019. De bijdrage is 1% van de omzet (uitgifteprijs): 1% van € 5.480.970 = € 54.810.

Conclusie
Concluderend betekent het voorgaande dat er geen belemmeringen zijn vanuit de omgevingsverordening voor de beoogde bouw van maximaal 90 woningen.

3.3.1 Regionale woonvisie Land van Heusden en Altena

Op 15 december 2015 heeft de gemeenteraad van de voormalige gemeente Aalburg de regionale woonvisie Land van Heusden en Altena vastgesteld. Deze regionale woonvisie is een gezamenlijk product van de gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem en de corporaties Stichting Woonlinie, Woonservice Meander en Woonstichting Land van Altena. De woonvisie heeft betrekking op de periode 2016-2019.

De woonvisie beschrijft de bouwstenen voor het wonen van het Land van Heusden en Altena. De belangrijkste bouwsteen zijn de bewoners van dit gebied. De eigenschappen van de bewoners bieden ingrediënten voor gemeenschapsvorming, die goed kan aansluiten op het proces van toenemende individuele verantwoordelijkheid in het domein van wonen, leven en zorg.

In het Land van Heusden en Altena is sprake van een hoogwaardige woon- en leefomgeving in de buurt van werkgelegenheidsconcentraties. De woningvoorraad sluit niet meer op alle punten aan bij de behoeften van de wijzigende bevolkingsdemografie. Er komen veel meer een- en tweepersoonshuishoudens en veel meer ouderen. Dit zal leiden tot een vraag op de woningmarkt naar andere woonvormen en ook goedkopere woningen. Meer en betere communicatie tussen partijen en vooral met de bevolking zal eraan bijdragen dat behoeften scherper in beeld worden gebracht en investeringen op elkaar worden afgestemd, waardoor meer bereikt kan worden.

In de woonvisie zijn tien principes benoemd die als richtinggevend worden beschouwd voor het beleid en de uitvoering. Deze principes sluiten goed aan op de lokale cultuur en de vraagstukken voor de komende jaren.

Er wordt ingezet op een andere manier van sturing. De gemeenten willen minder zelf bepalen wat waar precies moet komen, maar ontwikkelingen aan de burgers en markt overlaten. Deze ontwikkelingen zullen de gemeenten toetsen aan de principes en vervolgens die ontwikkelingen toelaten, dan wel stimuleren, die daaraan het beste tegemoetkomen. Dat vereist een grotere duidelijkheid naar de burgers en externe partijen toe, die de gemeenten nadrukkelijk zullen uitnodigen om met ideeën en voorstellen te komen.

Ten aanzien van dit planvoornemen geldt dat het past in de tien richtinggevende principes. Het planvoornemen voorziet in het bouwen van een diversiteit aan woningen, waaronder kleinere woningen en sociale huurwoningen.

3.3.2 Regionale Agenda Wonen 2017

Op 1 december 2016 hebben provincie Noord-Brabant en de Regio West-Brabant en de daarin gelegen gemeenten, waaronder de gemeente Altena, de Regionale Agenda Wonen voor de regio West-Brabant opgesteld. Deze regionale Agenda Wonen omvat navolgende hoofdonderwerpen:

• de actuele woningmarkt ontwikkelingen;
• de regionale woningbouwafspraken 2016;
• en de actuele woonagenda subregio's 2017.

Het plangebied is gelegen in de subregio Land van Heusden en Altena. Voor de woningbehoefte is uitgegaan van de provinciale bevolkings- en woningbehoefteprognose die periodiek (in de regel eenmaal per drie jaar) wordt geactualiseerd. Hierin is bepaald dat binnen de kernen van de voormalige gemeente Aalburg (waaronder Wijk en Aalburg) een kwantitatieve behoefte is aan 760 extra woningen in de periode 2016 tot en met 2025). Circa 52 procent van deze benodigde woningbouw is vastgelegd in zogenaamde harde plannen. Ten aanzien van de kwalitatieve behoefte merkt de Regionale Agenda Wonen op dat naar verwachting het aandeel dure koop en huur in de huidige gemeentelijke woningbouwplanning te hoog is onder de huidige marktomstandigheden. Een kwalitatieve verschuiving van woningbouwplannen naar de segmenten die als meer kansrijk worden gezien zal de woningbouwproductie ten goede komen.

Onderhavig bestemmingsplan voorziet in maximaal 90 woningen. Het aantal woningen (kwantitatief) en het type woningen (kwalitatief) past in de behoefte voor de gemeente en voor Aalburg.

3.4.1 Structuurvisie Land van Heusden en Altena

Beleid
De voormalige gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem hebben gezamenlijk de 'Structuurvisie Land van Heusden en Altena' opgesteld. Deze is op 25 juni 2013 door de toenmalige gemeenteraad van Aalburg vastgesteld. Met deze structuurvisie leggen de gemeentebesturen van de drie gemeenten de hoofdlijnen vast van het door hen gewenste ruimtelijke beleid richting 2025. De drie gemeenten zijn vanaf 1 januari 2019 gefuseerd, resulterend in de gemeente Altena.

Een belangrijk uitgangspunt voor de opzet van de structuurvisie vormt de sturingsfilosofie die de gemeenten voor de planperiode in de ruimtelijke ordening willen hanteren. Het is om deze reden dat de gemeenten voor alle vijf beleidsvelden die in hun onderlinge samenhang in deze structuurvisie langskomen - wonen, voorzieningen, economie, omgeving en eigenheid, verkeer en mobiliteit - steeds vier vormen van gemeentelijke regie onderscheiden. Het gaat dan om ruimtelijke ontwikkelingen die de gemeenten tot hun basisverantwoordelijkheid rekenen (moeten), ontwikkelingen die hun ambities betreffen (willen), ontwikkelingen die veelal van derden afkomstig zijn maar waarbij de gemeenten zo goed mogelijk kansen willen benutten (kunnen) en ten slotte ontwikkelingen die de gemeenten willen voorkomen omdat ze kwaliteiten en waarden aantasten (voorkomen). Voor het plangebied is met name het beleidsveld 'wonen' van belang.

Wonen
Het moet voor iedereen fijn wonen zijn in het Land van Heusden en Altena. Een leefbare en fijne woonomgeving betekent een goede balans tussen vraag en aanbod voor wat betreft de woningvoorraad. Naast de kwantiteit is ook de kwaliteit van de woning, de directe woonomgeving en de dorpen van groot belang.

De gemeenten in het Land van Heusden en Altena zullen in de toekomst de kwaliteit van de woningvoorraad een belangrijkere rol geven ten opzichte van de kwantiteit. Woningen moeten voorzien in de kwalitatieve behoefte gedurende de hele levensduur van de woning. De juiste woningen van de juiste kwaliteit bepalen de woon- en leefkwaliteit van de wijken, dorpen en regio.

Elke inwoner van het Land van Heusden en Altena moet in beginsel in staat zijn in zijn of haar gemeente een passende woning te vinden. Passend ten aanzien van de aard van de woning, de bereikbaarheid van de noodzakelijke voorzieningen, maar ook ten aanzien van de betaalbaarheid. Het gaat hierbij zowel om passende woningen voor de eigen aanwas binnen de gemeente als om het faciliteren van de veranderende vraag als gevolg van demografische ontwikkelingen.

De afgelopen jaren is een behoorlijk deel van het woningbouwprogramma gerealiseerd in inbreidingslocaties. De gemeente streeft nog steeds naar het optimaal benutten van het bestaand stedelijk gebied. Ze staat echter ook op het standpunt dat dit niet ten koste mag gaan van de leefbaarheid en van de gebiedseigen ruimtelijke kwaliteiten van de kernen en van het cultureel erfgoed. Naar verwachting zal daarom een groter aandeel van de woningbouw de komende periode in uitleglocaties moeten worden gerealiseerd.

Toepassing
Met de beoogde woningbouwontwikkeling binnen het plangebied wordt voldaan aan het principe van zorgvuldig ruimtegebruik, aangezien het een binnenstedelijke locatie betreft. Het betreft een uitleglocatie op een plek die direct aansluit en in zeker zin omringd is door bestaand stedelijk gebied. De ontwikkeling van deze locatie past binnen de beleidsuitgangspunten van de structuurvisie.

3.4.2 Woonvisie 2021-2025

Op 22 juni 2021 heeft de gemeenteraad van Altena de nieuwe gemeentelijke woonvisie vastgesteld. De woonvisie vormt een belangrijke bouwsteen voor de nog op te stellen gemeentelijke Omgevingsvisie, dient als basis voor de prestatieafspraken met corporaties en huurdersorganisaties, en maakt helder hoe de gemeente haar ambities op het gebied van wonen waar wil maken, zowel binnen de gemeente als met externe betrokkenen. De volgende thema's vormen de kern van de woonvisie:

• Meer woningen met de juiste kwaliteit: kwantiteit en kwaliteit;
• Betaalbaar wonen: sociale huur, middeninkomens;
• Kwaliteit bestaande voorraad op peil: verduurzaming, levensloopgeschikt;
• Wonen met zorg: ouderen, mensen met verstandelijke beperking, maatschappelijke opvang en psychiatrische problematiek, prettige woonomgeving;
• Leefbare en vitale kernen: voldoende draagkracht, vitaliteit, groene woonomgeving;
• Bijzondere doelgroepen: spoedzoekers, arbeidsmigranten en statushouders.

Geconstateerd is dat het aantal huishoudens in de gemeente Altena de afgelopen vijf jaar met ongeveer 1.400 is gegroeid. Hierdoor neemt de druk op de woningmarkt toe. En de verwachting is dat de vraag naar woningen de komende jaren ook blijft aanhouden. Op basis van de meest recente Provinciale prognose (2020) ligt er voor de komende vijf jaar een opgave om de woningvoorraad in de gemeente Altena met 1.220 woningen uit te breiden. Om te kunnen voorzien in de woningbehoefte én als impuls voor de leefbaarheid en vitaliteit van kernen is het van belang dat er in alle kernen van Altena kan worden gebouwd. In de woonvisie is vervolgens een indicatie voor de kwantitatieve behoefte per kern weergegeven. Deze kwantitatieve behoefte geeft een richting aan, maar is niet in beton gegoten. Juist op kernniveau spelen er soms andere factoren mee die vragen om een zekere mate van flexibiliteit in het woningbouwprogramma.

Ook is een indicatief kwalitatief nieuwbouwprogramma in de Woonvisie weergegeven, als richtsnoer voor de totale bouwproductie in de gemeente in de komende 10 jaar

Woningbouwopgave Wijk en Aalburg

De woningbehoefte ligt de komende jaren op 175 woningen. De kwalitatieve vraag richt zich op verschillende segmenten. De grootste vraag zit bij de grondgebonden koopwoningen (in alle prijsklassen), maar de meeste bestaande plannen richten zich ook op dit segment. Daarnaast is er ook veel vraag naar appartementen (in de eerste plaats huur, maar ook koop). De plancapaciteit blijft hier nog bij achter. Dit segment is in eerste instantie gewenst door senioren, maar daarnaast ook door starters. Een teken dat met name de groep kleine 1+2-persoonshuishoudens zal toenemen, waar ook toekomstig woningaanbod op moet inspelen.

Toepassing

Met het voorgenomen plan worden woningen in verschillende typologieën gerealiseerd, waarmee wordt aangesloten op de wensen van (toekomstige) inwoners van de gemeente Altena. Er worden o.a. woningen voor 1 en 2 persoonshuishoudens en starterswoningen gebouwd in de huur en koopsector. In het bestemmingsplan is voldoende flexibiliteit opgenomen, zodat bij realisering kan worden aangesloten bij de actuele vraag en behoefte uit de markt. Met deze ruimtelijke ontwikkeling wordt een verscheidenheid aan woningen gerealiseerd waardoor de doorstroming op de woningmarkt wordt gestimuleerd.

4.1.1 Beleid en regelgeving

Voor het aspect geluid is binnen het plangebied de Wet geluidhinder (Wgh) van toepassing. De Wgh kent voor weg- en railverkeer alsmede voor gezoneerde industrieterreinen voorkeursgrenswaarden op nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen, zoals bijvoorbeeld woningen. De Wgh gaat uit van zones langs (spoor)wegen en zones bij industrieterreinen. Het gebied binnen deze zone geldt als akoestisch aandachtsgebied waar, voor bestemmingsplannen die voorzien in nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen, een akoestische toetsing uitgevoerd dient te worden.

In het kader van dit bestemmingsplan is alleen wegverkeerslawaai van belang. Er liggen in het bestemmingsplan of in de directe omgeving geen spoorlijnen of gezoneerde bedrijventerreinen.

4.1.2 Geluid in relatie tot het plangebied

De in de nabijheid van de locatie gelegen Langestraat kent een maximum snelheid van 30 km/uur. Deze weg kent formeel gezien geen zone. In het kader van een goede ruimtelijke ordening en op basis van jurisprudentie is er wel onderzoek verricht naar deze weg. Dit uitgaande van de huidige ligging en een eerste proefverkaveling uit 2020/2021. De rapportage van dit onderzoek is als Bijlage 1 (Akoestisch onderzoek) bij deze toelichting gevoegd.

4.1.3 Conclusie

Uit het onderzoek blijkt dat de woningbouwlocatie aan de wettelijke eisen wat betreft het wegverkeerslawaai kan voldoen en dat sprake is van een acceptabel woon- en leefklimaat. De aanpassing van het profiel van de Langestraat en aanpassing van de proefverkaveling leiden niet tot een ander oordeel.

4.2.1 Beleid en regelgeving

In het kader van een ruimtelijk plan moet aangetoond worden dat de kwaliteit van de bodem en het grondwater in het plangebied in overeenstemming zijn met het beoogde gebruik. Dit is geregeld in de Wet Bodembescherming. De bodemkwaliteit kan namelijk van invloed zijn op de beoogde functie van het plangebied. Indien sprake is van een functiewijziging zal er in veel gevallen een bodemonderzoek moeten worden uitgevoerd op de planlocatie. Door middel van dit onderzoek (conform NEN 5740) kan in beeld worden gebracht of de bodemkwaliteit en de beoogde functie van het plangebied bij elkaar passen.

Als blijkt dat de bodem niet geschikt is, dan zal voor aanvang van de werkzaamheden een sanering moeten worden uitgevoerd.

4.2.2 Bodem in relatie tot het plangebied

Het voorliggende bestemmingsplan maakt de ontwikkeling van woningbouw mogelijk. Wonen betreft een (milieuhygiënisch) gevoelige functie. In dit kader is een bodemonderzoek uitgevoerd. De rapportage van dit onderzoek is als Bijlage 2 (Bodemonderzoek) bij deze toelichting gevoegd.

Op basis van het geheel aan resultaten kan gesteld worden dat de bodemkwaliteit op het overgrote deel van de projectlocatie geschikt is voor de geplande bestemmingswijziging en toekomstige woningbouw. Wel wordt nog aanbevolen de sterke arseenverhogingen langs de zuidoostelijke perceelsgrens middels enkele aanvullende boringen inzichtelijk te maken. Op basis van een risico-analyse kan dan nagegaan worden of ter plaatse nog aanvullende maatregelen nodig zijn.

De constatering dat enkele gemeten gehaltes de desbetreffende achtergrondwaarde overschrijden, kan consequenties hebben bij eventuele graafwerkzaamheden. Licht verontreinigde grond mag op de locatie worden hergebruikt, mits voldaan wordt aan de lokale achtergrondwaarden of bodemkwaliteitszone (grond mag worden toegepast op een ondergrond van vergelijkbare bodemkwaliteit en op bodems van mindere bodemkwaliteit). Bij hergebruik van licht verontreinigde grond buiten de locatie dienen de eisen in acht te worden genomen, zoals gesteld binnen het Besluit bodemkwaliteit of de lokale/regionale bodembeheernota. Afhankelijk van de bestemming en toepassing zal dus bij afvoer van de grond om een partijkeuring conform het protocol uit het Besluit bodemkwaliteit worden gevraagd.

4.2.3 Conclusie

Op basis van de bevindingen van de uitgevoerde bodemonderzoeken kan worden gesteld dat de bodem in het plangebied voldoende geschikt is voor het beoogde gebruik.

4.3.1 Beleid en regelgeving

Om tot een ruimtelijk relevante toetsing van bedrijven op milieuhygiënische aspecten te komen wordt het begrip milieuzonering gehanteerd. De milieuzonering zorgt voor voldoende afstand tussen milieubelastende activiteiten (zoals bedrijven) en milieugevoelige functies (zoals woningen) in ruimtelijke plannen. Hiertoe zijn bedrijven voorzien van een zone waar mogelijke nadelige effecten zijn voor woningen. Maatgevend zijn de thema's geur, geluid, stof en gevaar. Vanuit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening is het voorkomen van voorzienbare hinder door milieubelastende activiteiten van belang. Daarnaast mogen bedrijven niet worden beperkt in hun mogelijkheden.

Om mogelijke hinder van bedrijven voor bewoners te voorkomen wordt de daarvoor algemeen aanvaarde VNG-uitgave 'Bedrijven en milieuzonering' (2009) gebruikt. In deze uitgave is de potentiële milieubelasting voor een hele reeks van bedrijven bepaald aan de hand van een aantal milieuaspecten, zoals geur, stof, geluid en gevaar. De milieubelasting is voor die aspecten vertaald in richtlijnen voor aan te houden afstanden tussen milieubelastende en milieugevoelige functies. Deze richtafstanden kunnen als basis worden gehanteerd, maar zijn indicatief. Bovendien zijn deze afstanden alleen van toepassing op nieuwe situaties en niet op bestaande situaties. Het milieuaspect met de grootste afstand is maatgevend en bepaalt in welke milieucategorie een bedrijfstype wordt ingedeeld.

Hoe gevoelig een gebied is voor bedrijfsactiviteiten is mede afhankelijk van het omgevingstype. De in de bedrijvenlijst geadviseerde afstanden zijn gericht op het omgevingstype "rustige woonwijk" of een vergelijkbaar omgevingstype, zoals een "rustig buitengebied". Een rustige woonwijk is een woonwijk die is ingericht volgens het principe van functiescheiding. Afgezien van wijkgebonden voorzieningen komen vrijwel geen andere functies (zoals bedrijven en kantoren) voor.

Naast het omgevingstype 'rustige woonwijk' wordt ook het omgevingstype 'gemengd gebied' onderscheiden. Bij een gemengd gebied kunnen kleinere afstanden tussen bedrijven en woningen worden aangehouden. Bij een gemengd gebied zijn dus kleinere milieuzones van toepassing. Bij een gemengd gebied kunnen de afstanden, zonder dat dit ten koste gaat van het woon- en leefklimaat, met één afstandsstap worden verlaagd. Dit betekent dat de afstand van de eerstvolgende lagere categorie mag worden aangehouden. Een gemengd gebied is een gebied dat gezien de aanwezige functiemenging of ligging nabij een centrumgebied en/of drukke wegen al een hogere milieubelasting kent. Dit betekent dat de eisen in gemengde gebieden minder streng zijn dan in rustige woonwijken.

In onderstaande tabel zijn de richtafstanden opgenomen tot een 'rustige woonwijk' en 'gemengd gebied'.

Milieucategorie	Richtafstand tot omgevingstype rustige woonwijk en rustig buitengebied	Richtafstand tot omgevingstype gemengd gebied
1	10 m	0 m
2	30 m	10 m
3.1	50 m	30 m
3.2	100 m	50 m
4.1	200 m	100 m
4.2	300 m	200 m
5.1	500 m	300 m
5.2	700 m	500 m
5.3	1.000 m	700 m
6	1.500 m	1000 m

Tabel: milieucategorieën en richtafstanden tot een rustige woonwijk en gemengd gebied (bron: Bedrijven en milieuzonering, VNG)

4.3.2 Milieuzonering in relatie tot het plangebied

Het bestemmingsplan maakt de bouw van nieuwe woningen in het plangebied mogelijk. Wonen betreft een milieugevoelige functie.

Hinderveroorzakende bedrijven en functies in de omgeving
In de omgeving van het projectgebied zijn verscheidene functies en bedrijven aanwezig. Het gaat dan om detailhandel aan de westelijke zijde, in het lint van de Langestraat, en detailhandel aan de oostelijke zijde, aan de Polstraat. Ten aanzien van detailhandel geldt een richtafstand van tien meter. Beide locaties bevinden zich op een grotere afstand. Behalve detailhandel bevindt zich aan de zuidelijke zijde een bedrijfslocatie. Het geldende bestemmingsplan 'Wijk en Aalburg' maakt voor deze bestemming ten hoogste milieucategorie 2 mogelijk. Bij milieucategorie 2 hoort een richtafstand van dertig meter. De betreffende bedrijfslocatie ligt op circa zestig meter afstand en zodoende ook op voldoende afstand. Tot slot bevindt zich aan de noordzijde van het plangebied zich een kerk. Ten aanzien van een kerkgebouw geldt een richtafstand van dertig meter (milieucategorie 2). De afstand van deze functie tot de geprojecteerde dichtstbijzijnde woningen bedraagt circa 25 meter. Zo bezien wordt de richtafstand van dertig meter niet zonder meer gehaald. De functie kerk is echter een functie die, zonder een negatieve invloed te hebben om het woon- en leefklimaat, goed past in een rustige woonwijk. Daar komt bij dat in de huidige situatie andere reeds bestaande woningen op een vergelijkbare en tevens kleinere afstand aanwezig zijn. Zo bezien wordt de kerk niet meer beperkt dan in de huidige situatie reeds het geval is. Gesteld kan worden dat sprake is van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Voor het overige is er in de omgeving geen bedrijvigheid aanwezig die een belemmering vormt voor het onderhavige planvoornemen.

Hinder als gevolg van het onderhavige plan
Naast dat omringende functies hinder kunnen veroorzaken, is het ook denkbaar dat het onderhavige project hinder veroorzaakt voor de omgeving. Dit planvoornemen voorziet echter niet in enige bedrijvigheid. Daarmee voldoet dit planvoornemen wat betreft dit onderdeel aan de voorgeschreven normen.

4.3.3 Conclusie

Er zijn geen belemmeringen voor het plan vanuit het aspect milieuzonering.

4.4.1 Waterbeleid

Binnen de ruimtelijke ontwikkeling is water een belangrijk thema. In verband hiermee is de watertoets een verplichte instrument bij elke ontwikkeling, waardoor het waterschap kan toetsen of de waterbelangen voldoende afgewogen zijn. Ook bij de gemeente rusten enkele taken met betrekking tot het waterbeheer. In het kader van deze belangen is er een waterhuishoudkundig plan (WHHP) opgesteld, zie 20220133-D-WA-001, d.d. 22-03-2023, ADCIM B.V. (Bijlage 13). Onderhavige waterparagraaf is een samenvatting van dit WHHP.

Volgens de Wet gemeentelijke watertaken (2008) is de gemeente verantwoordelijk voor het inzamelen en transporteren van stedelijk afval -en hemelwater. De gemeente mag vervolgens zelf bepalen op welke wijze het ingezamelde hemelwater wordt verwerkt. Verder heeft de gemeente de zorgplicht voor het in openbaar gemeentelijk gebied treffen van maatregelen, om structurele problemen als gevolg van een voor de gebruiksfunctie nadelige grondwaterstand in openbaar bebouwd gebied zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. Dit dient wel doelmatig te zijn en niet de verantwoordelijkheid te zijn van het waterschap of de provincie. Het waterschap Rivierenland (WSRL) is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het oppervlaktewater, het beheer van het waterpeil en waterveiligheid. Daarnaast is het waterschap verantwoordelijk voor het zuiveren van het afvalwater. Het waterschap is sinds de inwerkingtreding van de Waterwet (eind 2009) ook verantwoordelijk voor het beheer van het grondwater.

Het is sinds 2003 verplicht om bij ruimtelijke plannen en besluiten een beschrijving op te nemen van de wijze waarop rekening is gehouden met de gevolgen van het plan voor de waterhuishouding. De watertoets is een proces waarbij de initiatiefnemer van een ruimtelijk plan en de waterbeheerder in een zo vroeg mogelijk stadium afspraken maken over de toepassing en uitvoering van het waterhuishoudkundige en ruimtelijke beleid. Het waterschap is het eerste aanspreekpunt in het watertoetsproces, waarbij het waterschap rekening houdt met het provinciale grondwaterbeleid.

Hieronder is een overzicht gegeven van relevante nota's aangaande de waterhuishouding, uitgesplitst naar de verschillende bestuursniveaus. Allen hebben als doel een duurzaam waterbeheer (kwalitatief en kwantitatief).

Europa 

• Kaderrichtlijn water (KRW).

Nationaal

• Nationaal Waterplan 2016-2021 (NW);
• Waterbeleid voor de 21 eeuw (WB21);
• Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW);
• Waterwet.

Provinciaal

• Provinciaal milieu- en waterplan 2016-2021
• Provinciale Structuurvisie;
• Verordening Ruimte.

Waterschapsbeleid

• Waterbeheerprogramma 2022-2027
• Keur Waterschap Rivierenland 2014.
• Legger wateren;
• Legger waterkeringen.

Gemeentelijk

• Beleidsvisie riolering en water gemeente Altena (2017).

4.4.2 Watersysteem

Een ruimtelijke ontwikkeling dient bij de invulling rekening te houden met het watersysteem. Binnen het plangebied zijn diverse watergangen aanwezig, welke ingepast of vervangen dienen te worden. Daarnaast wordt er verhard oppervlak toegevoegd aan het plan, waardoor er sneller water tot afstroming komt. Hiervoor dienen compenserende maatregelen getroffen te worden. Zowel Waterschap Rivierenland, als de gemeente Altena hebben regels die betrekking hebben op de watercompensatie. Hieronder worden de belangrijkste regels en uitgangspunten benoemd, hoewel de lijst niet de insteek heeft om uitputtend te zijn.

WSRL

• De bestaande bergingscapaciteit moet worden gewaarborgd. Afname van berging dient volledig te worden gecompenseerd in hetzelfde of een benedenstrooms gelegen peilgebied. Het aantal te compenseren kubieke meters wordt berekend op basis van een peilstijging van 30 cm boven zomerpeil of boezempeil.;
• Het waterschap hecht groot belang aan het zoveel mogelijk instandhouden van (en compenseren in) open water als onderdeel van het watersysteem. Daarom worden lange duikers, bassins, kratten e.d. zoveel mogelijk geweerd;
• Compensatie in een C-water wordt in het algemeen niet toegestaan. Dit tenzij het C-water na de compensatie kan worden opgewaardeerd naar een B-water en een rechtstreekse verbinding zal hebben met A- of B-wateren. Uitzonderingen worden beschreven in de bijzondere toetsingscriteria;
• Er moet in open water 436 m³/ha gecompenseerd worden. In alternatieve bergingen bedraagt de eis 664 m³/ha.

Gemeente Altena

• Bij een ontwikkeling dient nog eens 10% extra waterberging gerealiseerd te worden ten opzichte van de door het waterschap gestelde normen;
• Als verhardingspercentages voor de percelen wordt het volgende aangehouden:
  • 1. Percelen tot 250 m2: 80%;
  • 2. Percelen tussen 250 en 600 m2: 65%;
  • 3. Percelen groter dan 600 m²: werkelijke hoeveelheid met een minimum van 400m² per kavel.

Watercompensatie

Op basis van de ontwerptekeningen en de tekening van de bestaande situatie is voor de ontwikkeling bepaald hoeveel de toename aan verhard oppervlak bedraagt. Er is een toename van 17.827 m² verhard oppervlak. Hiervoor dienen compenserende maatregelen getroffen te worden. Daarnaast ligt er vanuit de gemeente het verzoek om 28 m³ water aan compensatie te realiseren ten behoeve van de ontwikkeling Taxhof. Ten behoeve van deze ontwikkeling is een kwelanalyse uitgevoerd conform de rekenregels van het waterschap, waar een waterbezwaar van 51 m³ uit voortkomt.

Binnen het plan wordt 722 m² aan extra oppervlaktewater gerealiseerd. Bij de toegestane peilstijging van 0,30 m, bedraagt dit 217 m³. Wanneer hier de compensatie voor de Taxhof en voor de kwel vanaf getrokken wordt, blijft er nog 138 m³ over voor de compensatie van verhard oppervlak. Dit staat gelijk aan een afwaterend oppervlak van 3.156 m². Dit betekent dat er nog voor 14.671 m² (17.827-3.156) aan toename verharding gecompenseerd moet worden in alternatieve bergingen.

Binnen het plan worden een aantal wadi’s gerealiseerd. De wadi’s krijgen een diepte van 0,50m. In afstemming met gemeente en waterschap worden de slokops op een hoogte van 0,40m boven de bodem geplaatst. Dit betekent dat er 0,40m aan berging gerekend kan worden in de wadi’s. Er dient 14.671 m² x 664 m³/ha = 974 m³ aan berging gerealiseerd worden in de wadi’s. In het totaal is er 979 m³ aan bergingsruimte aanwezig in de wadi’s. Dit betekent dat er een overschot is van 5 m³.

Watergangen

In de huidige situatie bevinden zich binnen het plangebied een aantal B-watergangen en greppels om het volkstuinencomplex af te wateren. Deze afwateringsmogelijkheid komt te vervallen. Middels een hemelwaterstelsel, nieuw te graven water en alternatieve bergingsvoorzieningen wordt de toekomstige afwatering van het plangebied gewaarborgd. De te realiseren watergangen krijgen alleen een B-status.

Naast de kwelberekening is er een evenwichtsbeschouwing uitgevoerd. Uit de evenwichtsbeschouwing volgt dat de te graven watergangen verzwaard dienen te worden met 1,10 m zand, om opbarsten te voorkomen.

Waterkwaliteit

In verband met de waterkwaliteit zal aan de bouwer geadviseerd worden om geen uitloogbare materialen toe te passen bij de bouw. Er bevinden zich geen overstorten van het DWA stelsel in het plangebied, dus dit is geen belemmerende factor voor de waterkwaliteit.

Beheer en onderhoud

Aangezien de te realiseren watergangen een B-status krijgen, is het onderhoud voor de aangrenzende perceeleigenaar.

4.4.3 Waterkeringen

Het plangebied bevindt zich in de nabijheid van een waterkering. Om de invloed hiervan op de ontwikkeling in beeld te brengen is beschouwd hoe het plangebied zich verhoud tot het profiel van vrije ruimte. Uit deze analyse volgt dat het plangebied zich volledig buiten het profiel van vrije ruimte bevindt, waardoor de werkzaamheden buiten de waterkering vallen.

4.4.4 Riolering

Binnen het plangebied wordt een gescheiden rioolsysteem aangelegd.

DWA

Binnen het plangebied is sprake van een toename aan DWA productie. Op basis van de regels uit de HIOR is bepaald hoeveel de DWA productie binnen het nieuwe plangebied bedraagt. Dit betreft een piekproductie van 2,7 m³/uur en een dagproductie van 27 m³/24 uur. Het is de verwachting dat dit via het bestaande gemengde stelsel in de Langestraat afgevoerd kan worden. In de nadere uitwerking zal dit verder onderzocht worden.

HWA

Ten behoeve van de afvoer van het hemelwater wordt een HWA stelsel aangelegd. Dit zal bestaan uit putten, buizen en kolken om het water in te zamelen en te transporteren. Het water wordt eerst zoveel als mogelijk is getransporteerd naar de wadi’s. Wanneer deze volledig gevuld zijn, storten ze over op het oppervlaktewater. Rijbanen die grenzen aan het oppervlaktewater of een wadi kunnen op één oor gelegd worden en oppervlakkig afvoeren.

In het rioolplan dient de exacte (diepte) ligging en maatvoering van het hemelwaterstelsel nader bepaald te worden.

Om voldoende doorstroming te realiseren in de watergangen wordt er aan de bovenstroomse zijde van de watergangen een uitstroomvoorziening gerealiseerd.

4.4.5 Conclusie

Concluderend wordt gesteld dat er vanuit het aspect water geen bezwaren zijn voor de voorgenomen ontwikkeling.

4.5.1 Beleid en regelgeving

De hoofdlijnen van de regelgeving voor luchtkwaliteit zijn te vinden in hoofdstuk 5, titel 5.2 van de Wet milieubeheer, ook wel de Wet luchtkwaliteit genoemd. De regelgeving is uitgewerkt in onderliggende Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB's) en Ministeriële Regelingen. In de Wet Luchtkwaliteit zijn luchtkwaliteitseisen opgenomen in de vorm van grenswaarden en richtwaarden voor een aantal luchtverontreinigende stoffen. De belangrijkste zijn fijn stof (PM10 en PM2,5) en stikstofdioxide (NO2) omdat deze in Nederland soms worden overschreden. De grenswaarden van de overige stoffen worden, op enkele uitzonderingen na, in de regel niet overschreden. De grenswaarde van PM10 of NO2 bedraagt veertig microgram per kubieke meter. De grenswaarde van PM2,5 ligt op 25 microgram per kubieke meter.

Besluit Niet In Betekenende Mate (NIBM)
In dit besluit is bepaald in welke gevallen een ruimtelijke ontwikkeling vanwege de gevolgen voor de luchtkwaliteit niet hoeft te worden getoetst aan de grenswaarden. Een project draagt 'niet in betekende mate' bij aan de luchtverontreiniging als de zogenaamde drie procent grens niet wordt overschreden. De drie procent grens is gedefinieerd als drie procent van de grenswaarde voor de jaargemiddelde concentratie van fijn stof (PM10) of stikstofdioxide (NO2). Deze grenswaarde is gesteld op veertig microgram per kubieke meter. Dit komt overeen met 1,2 microgram per kubieke meter voor zowel PM10 als NO2.

Als de drie procentgrens voor PM10 of NO2 niet wordt overschreden is het project NIBM, en hoeft geen verdere toetsing aan grenswaarden plaats te vinden.

In de Regeling NIBM is de bovengenoemde drie procentgrens uitgewerkt in concrete getallen. Zo ligt voor woningbouwplannen de grens van drie procent bij 1.500 woningen bij één ontsluitingsweg.

Besluit gevoelige bestemmingen
Het 'Besluit gevoelige bestemmingen' is gericht op bescherming van mensen met een verhoogde gevoeligheid voor fijn stof en stikstofdioxide, met name kinderen, ouderen en zieken. Daartoe voorziet het besluit in zones waarbinnen luchtkwaliteitsonderzoek nodig is: driehonderd meter aan weerszijden van rijkswegen en vijftig meter langs provinciale wegen, in beide gevallen gemeten vanaf de rand van de weg. Als in een onderzoekszone de grenswaarden voor fijn stof of stikstofdioxide (dreigen te) worden overschreden, mag het totaal aantal mensen dat hoort bij een 'gevoelige bestemming' niet toenemen. De volgende gebouwen met de bijbehorende terreinen zijn aangemerkt als gevoelige bestemming: scholen, kinderdagverblijven, en verzorgings-, verpleeg- en bejaardentehuizen.

4.5.2 Luchtkwaliteit in relatie tot het plangebied

Het voorliggende plan maakt de bouw van maximaal 90 nieuwe woningen mogelijk. Hiermee draagt het plan 'niet in betekende mate' bij aan de luchtverontreiniging. Op grond van de Regeling NIBM wordt een project tot 1.500 woningen aan één ontsluitingsweg immers gerekend tot een zogenoemd 'niet in betekenende mate' project. Dit betekent dat er geen nader onderzoek en toetsing aan de in de Wet luchtkwaliteit gestelde grenswaarden hoeft plaats te vinden. Met andere woorden, de beoogde ontwikkeling voldoet aan het wettelijk kader.

Vanuit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening is daarnaast gekeken naar de concentratie stikstofdioxide en fijn stof (PM10) in het plangebied. Uit de Grootschalige Concentratiekaarten van het RIVM blijkt dat de achtergrondconcentratie voor stikstofdioxide in 2019 ter hoogte van het plangebied minder dan zeventien microgram per kubieke meter bedraagt en voor fijn stof (PM10) minder dan negentien microgram per kubieke meter. De concentraties zijn daarmee lager dan de grenswaarde van veertig microgram per kubieke meter , waardoor het plan er niet toe zal leiden dat er grenswaarden worden overschreden. Vanuit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening bestaan er daarom geen belemmeringen voor het plan.

Voor wat betreft de bijdrage van het plan aan de concentratie PM2,5 kan het volgende opgemerkt worden. PM2,5 maakt deel uit van de bijdrage PM10. Dit betreft immers alle stofdeeltjes met een diameter van tien micrometer of kleiner. Aangezien de bijdrage PM10 lager is dan 1,2 microgram per kubieke meter, is de bijdrage PM2,5 dat ook. De huidige achtergrondconcentratie (2019) PM2,5 bedraagt ter hoogte van het plangebied circa elf microgram per kubieke meter (bron: GCN kaarten RIVM). Derhalve zal de woningbouw niet leiden tot een overschrijding van de grenswaarde voor PM2,5 (25 microgram per kubieke meter).

Voorts zijn woningen in het Besluit gevoelige bestemmingen niet aangemerkt als een gevoelige bestemming. Het plan voorziet derhalve niet in de realisatie van gevoelige bestemmingen als bedoeld in het Besluit.

4.5.3 Conclusie

Er zijn geen belemmeringen voor het plan vanuit het aspect luchtkwaliteit.

4.6.1 Beleid en regelgeving

Externe veiligheid heeft betrekking op de gevaren die mensen lopen als gevolg van aanwezigheid in de directe omgeving van een ongeval waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen inrichtingen waar gevaarlijke stoffen worden bewaard en/of bewerkt, transportroutes waarlangs gevaarlijke stoffen worden vervoerd en ondergrondse buisleidingen. De aan deze activiteiten verbonden risico's moeten tot een aanvaardbaar niveau beperkt blijven.

Wettelijk kader
Het wettelijk kader voor risicobedrijven is vastgelegd in het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) en de bijbehorende Regeling externe veiligheid inrichtingen (Revi). Voor het vervoer van gevaarlijke stoffen is het wettelijke kader vastgelegd in de Wet vervoer gevaarlijke stoffen, het Besluit externe veiligheid transportroutes (Bevt) en de Regeling Basisnet. De regelgeving voor ondergrondse buisleidingen is vastgelegd in het Besluit Externe veiligheid buisleidingen (Bevb).

Bij de beoordeling van de externe veiligheidssituatie zijn twee begrippen van belang:

• Het plaatsgebonden risico (PR) richt zich als maat voor het risico vanwege activiteiten met gevaarlijke stoffen vooral op de basisveiligheid voor personen in de omgeving van die activiteiten. Aan het PR is een wettelijke grenswaarde verbonden die niet mag worden overschreden. Het PR wordt "vertaald" als een risicocontour rondom een risicovolle activiteit, waarbinnen geen kwetsbare objecten (bijv. woningen) mogen liggen.
• Het groepsrisico (GR) is een maat voor de maatschappelijke ontwrichting als gevolg van een calamiteit met gevaarlijke stoffen. Rondom een risicobron wordt een invloedsgebied gedefinieerd, waarbinnen grenzen worden gesteld aan het maximaal aanvaardbare aantal doden, de z.g. oriënterende waarde (OW). Dit is een richtwaarde, waarvan het bevoegd gezag, mits afdoende gemotiveerd, kan afwijken. Deze verantwoordingsplicht geldt voor elke toename van het GR, ook als de OW niet wordt overschreden.

Beleidsvisie Externe Veiligheid 2017
Binnen de gemeente Altena geldt de beleidsvisie externe veiligheid. In deze visie is beschreven hoe wordt omgegaan met de ruimtelijke scheiding tussen risicobronnen en kwetsbare objecten, zoals woningen.

4.6.2 Externe veiligheid in relatie tot het plangebied

Op basis van de risicokaart van de provincie Noord-Brabant, alsook de signaleringskaart van de gemeentelijke beleidsvisie, is een inventarisatie van de risicobronnen in en nabij het plangebied gemaakt.

Figuur: uitsnede risicokaart (bron: risicokaart.nl).

Risicovolle inrichtingen
Uit de risicokaart en de signaleringskaart blijkt dat in het plangebied of in de directe omgeving daarvan geen risicovolle inrichtingen zijn gelegen. Ook worden door het plan geen risicovolle inrichtingen mogelijk gemaakt.

Transportroutes gevaarlijke stoffen
In het plangebied zijn geen transportroutes voor gevaarlijke stoffen over de weg, het spoor of water aanwezig. Direct nabij het plangebied zijn ook geen transportroutes voor dergelijke stoffen over de weg, water en het spoor gelegen.

Buisleidingen
Uit de risicokaart en de signaleringskaart komt naar voren dat er in het plangebied en de directe omgeving daarvan geen buisleidingen voor het transport van gevaarlijke stoffen aanwezig zijn.

4.6.3 Conclusie

Er zijn geen belemmeringen voor het plan vanuit het aspect externe veiligheid.

4.7.1 Beleid en regelgeving

Door gevechtshandelingen in het verleden kunnen conventionele explosieven (CE) in de bodem zijn achtergebleven, die zorgen voor een veiligheidsrisico. Voor het plangebied is een historisch vooronderzoek naar de mogelijke aanwezigheid van niet gesprongen explosieven uitgevoerd. De rapportage van dit vooronderzoek is als Bijlage 4 (Explosievenonderzoek) bij deze toelichting gevoegd.

4.7.2 Explosieven in relatie tot het plangebied

In opdracht van de initiatiefnemer is een Risicoanalyse Ontplofbare Oorlogsresten uitgevoerd in verband met de toekomstige realisatie van woningen ten oosten van de Langestraat in Wijk en Aalburg. Het RA-gebied is op basis van een vooronderzoek verdacht verklaard op uiteenlopende soorten ontplofbare oorlogsresten. Op basis van de uitgevoerde risicoanalyse wordt het volgende geadviseerd:

• De werkzaamheden tot een diepte van dertig centimeter kunnen op reguliere wijze worden uitgevoerd.
• Eventuele bestrating, hekwerk en eventuele lantaarnpalen binnen het verdachte gebied kunnen op reguliere wijze worden verwijderd.
• Bij het verwijderen van bomen binnen het verdachte gebied dienen de bomen afgezaagd te worden tot aan het maaiveld. Dit kan op reguliere wijze plaatsvinden. Bij het verwijderen van de volledige stobbe dient eerst een detectie uitgevoerd te worden om te voorkomen dat ongewild een munitieartikel wordt meegetrokken uit de bodem.
• Voor werkzaamheden die dieper gaan dan dertig centimeter onder het maaiveld, wordt geadviseerd een oppervlaktedetectie uit te voeren. Geadviseerd wordt eerst de volkstuintjes, de leeflaag van circa dertig centimeter en aanwezige hekwerken te verwijderen om de aanwezigheid van verstorende objecten te beperken.

Aanvullend op de bovenstaande adviezen, worden de volgende adviezen gegeven voor het op afwerpmunitie verdachte gebied. Omdat niet bekend is op welke wijze de palen worden ingebracht, worden hieronder twee opties weergegeven:

• 1. Inbrengen van heipalen. Bij het inbrengen van heipalen ontstaan trillingen groter dan 1,0 m/s2 in de ondergrond. Het complete gebied waarbinnen deze trillingen optreden (veiligheidsstraal invloedsfactoren) dient gedetecteerd te worden op aanwezigheid van afwerpmunitie. De detectie bestaat uit oppervlaktedetectie van de bovenlagen en vervolgens dieptedetectie tot de maximale indringingsdiepte (5,80 meter onder NAP). Er wordt een minimaal te detecteren straal van tien meter rondom de in te brengen palen geadviseerd.
• 2. Inbrengen van grondverdringende palen die trillingsarm worden aangebracht. Indien grondverdringende palen worden ingebracht is alleen detectie van de paallocatie noodzakelijk tot de maximale indringingsdiepte (5,80 meter onder NAP). De detectie dient te worden uitgevoerd tot 1,25 meter afstand van het middelpunt van een nieuw in te brengen funderingspaal om het object.

4.7.3 Conclusie

Het thema explosieven leidt met inachtneming van het bovenstaande advies niet tot een belemmering voor de uitvoerbaarheid van het voornemen.

4.8.1 Beleid en regelgeving

Bij het opstellen van ruimtelijke plannen is het noodzakelijk te onderzoeken of en zo ja, in hoeverre de plannen ten koste gaan van de (aanwezige) flora en fauna. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in de 'gebiedsbescherming' en de 'soortenbescherming'.

Gebiedsbescherming
Wet Natuurbescherming
Per 1 januari 2017 is de Wet natuurbescherming (Wnb) in werking getreden. Deze wet vervangt de Natuurbeschermingswet 1998. De Wnb richt zich op de bescherming van Natura 2000-gebieden (Vogelrichtlijn- en Habitatrichtlijngebieden). Activiteiten en ontwikkelingen die kunnen leiden tot negatieve effecten op de instandhoudingsdoelen van Natura 2000-gebieden zijn in beginsel niet toegestaan, tenzij hiervoor een vergunning op grond van de Wnb is verkregen.

Natuurnetwerk Brabant
Naast de bescherming van de Wet Natuurbescherming kunnen waardevolle gebieden ook beleidsmatig beschermd zijn doordat zij behoren tot het Natuurnetwerk Brabant (NNB, voorheen Ecologische Hoofdstructuur). Het NNB is een samenhangend netwerk van belangrijke natuurgebieden. Zij bestaat uit bestaande natuurgebieden, nieuwe natuurgebieden en ecologische verbindingszones. Uitgangspunt van het beleid is dat plannen, handelingen en projecten in het NNB niet toegestaan zijn indien zij de wezenlijke kenmerken en waarden van het NNB significant aantasten. De provincie Noord-Brabant is verantwoordelijk voor de begrenzing en de ontwikkeling van het NNB en heeft dit in de Verordening Ruimte vastgelegd.

Soortenbescherming
De soortenbescherming is eveneens geregeld in de Wet natuurbescherming (Wnb). Op dit punt vervangt de Wnb per 1 januari 2017 de Flora- en faunawet. Het doel van de Wnb is het in stand houden en beschermen van in het wild voorkomende planten- en diersoorten. De Wnb kent zowel een zorgplicht als verbodsbepalingen. De zorgplicht geldt te allen tijde voor alle in het wild levende dieren en planten en hun leefomgeving. De verbodsbepalingen zijn gebaseerd op het 'nee, tenzij'-principe. Alle schadelijke handelingen ten aanzien van beschermde planten- en diersoorten zijn in principe verboden, maar er kunnen vrijstellingen en ontheffingen (door het bevoegd gezag) worden verleend van de verbodsbepalingen.

De Wnb kent een apart beschermingsregime voor Vogelrichtlijnsoorten (alle vogels), Habitatrichtlijnsoorten en nationaal beschermde soorten. Voor Vogel- en Habitatrichtlijnsoorten geldt een strikte bescherming. Voor de nationaal beschermde soorten hebben provincies de bevoegdheid om in het kader van ruimtelijke inrichting of ontwikkeling van gebieden een vrijstelling te verlenen van de verbodsbepalingen. Dit moet worden geregeld in een provinciale verordening.

Bij nieuwe ontwikkelingen moet worden nagegaan, c.q. onderbouwd worden, of zich in het betreffende gebied beschermde soorten bevinden.

4.8.2 Ecologie in relatie tot het plangebied

Soortenbescherming
Bij de uitvoering van het plan gaan geen jaarrond beschermde nesten verloren. Mogelijk gaat een deel van het foerageergebied van huismus, roek en steenuil verloren. In de omgeving is echter voldoende alternatief foerageergebied aanwezig. Negatieve effecten op het foerageergebied van vogels met jaarrond beschermde nesten zijn daardoor uit te sluiten. Voor de overige vogelsoorten geldt dat, indien werkzaamheden tijdens het broedseizoen worden uitgevoerd, in gebruik zijnde nesten van vogels kunnen worden verstoord of vernietigd. Dit is bij wet verboden. Vernietiging of verstoring van in gebruik zijnde nestplaatsen kan voorkomen worden door bij de planning en uitvoering van eventuele kapwerkzaamheden op het noordwestelijke perceel rekening te houden met het broedseizoen. Een standaardperiode voor het broedseizoen is er niet. Van belang is of een broedgeval aanwezig is, ongeacht de periode. Voor de meeste vogels geldt dat het broedseizoen ongeveer van 15 maart tot 15 juli duurt.

Als gevolg van de ontwikkeling verandert het plangebied van karakter maar blijft geschikt als foerageergebied voor vleermuizen, mits geen verlichting wordt geplaatst die een grote lichtuitstraling veroorzaakt op bijvoorbeeld bomen. Daarom dient tijdens de aanleg en het gebruik verlichting te worden ingezet met naar beneden gerichte lichtarmaturen die geen lichtuitstraling richting de zijkant veroorzaken. Bij uitvoering van het plan gaan geen belangrijke vliegroutes van vleermuizen verloren. Als gevolg van het plan kunnen enkele verblijfplaatsen van algemene amfibieën- en of zoogdierensoorten worden verstoord en vernietigd. Ook kunnen hierbij enkele exemplaren worden gedood. De te verwachten algemene soorten worden niet in hun voortbestaan bedreigd en vallen in de vrijstellingsregeling bij ruimtelijke ontwikkelingen van de provincie Noord-Brabant. Voor deze soorten hoeft geen ontheffing te worden aangevraagd. Wel geldt voor deze soorten de zorgplicht van de Wnb. Bij herontwikkeling van het plangebied kan er leefgebied van kleine marterachtigen verdwijnen. Nader onderzoek is nodig om te aan- of afwezigheid van deze soortgroep aan te tonen. Op basis van nader onderzoek kan beoordeeld worden of een ontheffing van de Wnb nodig is.

Negatieve effecten op beschermde soorten uit de overige soortgroepen treden niet op als gevolg van de ontwikkelingen.

Nader onderzoek kleine marterachtigen

Het nadere onderzoek naar kleine marterachtigen is uitgevoerd. Het onderzoek is bijgevoegd als Bijlage 6 (Nader onderzoek kleine marterachtigen). De conclusies zijn als volgt:

• Binnen het plangebied zijn bunzing en wezel aangetroffen, dit betreft nationaal beschermde soorten die niet zijn vrijgesteld. Een ontheffing (of vrijstelling) is benodigd en kan worden verleend, als voldaan is aan drie cumulatieve voorwaarden, te weten:
  • 1. afwezigheid van reële alternatieven (planning, werkwijze, locatie)
  • 2. wettelijk belang van de werkzaamheden (verschilt per beschermingscategorie)
  • 3. Tenslotte mag de ingreep geen afbreuk doen aan de staat van instandhouding van de soort.

Om te beoordelen of aan de voorwaarden wordt voldaan zal een toetsing van de belangen en de alternatieven plaatsvinden en een ecologische toetsing. Dit is in uitvoering genomen.

• Binnen het plangebied is een jagende steenuil aangetroffen, dit betreft een beschermde soort die niet is vrijgesteld. Een ontheffing is echter niet nodig.
• Binnen het plangebied zijn huisspitsmuis, huismus, veldmuis, konijn en haas vastgesteld, dit betreft nationaal beschermde soorten,, deze zijn echter wel vrijgesteld.

Gebiedsbescherming
Het plangebied ligt op relatief grote afstand van het Natura 2000-gebied Loevestein, Pompveld & Kornsche Boezem. Over deze afstand kan bij grote woningbouwprojecten in potentie wel sprake zijn van een toename van stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden. Daarom is een AERIUS-berekening gemaakt. Deze is bijgevoegd als Bijlage 7 (AERIUS-berekening) bij deze toelichting. Uit de uitgevoerde berekeningen voor de gebruiksfase (zie bijgevoegde berekening) en voor de bouwfase (zie bijgevoegde berekening) blijkt dat er geen sprake is van een significante stikstofdepositie, te weten meer dan 0,00 mol per hectare per jaar op Natura 2000-gebieden. De realisatie van de nieuwbouw én het in gebruik hebben van de woonwijk zal dan ook niet leiden tot mogelijke significante negatieve effecten op nabijgelegen Natura 2000-gebieden.

Gezien de tussenliggende dijken tussen NNB, ecologische verbindingszone en het plangebied, zijn geen negatieve (externe) effecten te verwachten op deze beschermde gebieden. Het project is niet in strijd met het provinciaal ruimtelijk natuurbeleid.

4.8.3 Conclusie

Voor een toetsing aan de soortenbescherming van de Wnb is - op basis van het uitgevoerde veldbezoek (d.d. 26 november 2020) en het raadplegen van bronnen - gezien de aard van het plan, een nog onvoldoende beeld van de natuurwaarden ontstaan. Nader onderzoek naar kleine marterachtigen is gedaan. Uit het nadere onderzoek blijkt dat in het plangebied jaarrond beschermde verblijfplaatsen of essentieel leefgebied aanwezig zijn voor kleine marterachtigen. Er is een ontheffing op grond van de Wet natuurbescherming nodig vóórdat werkzaamheden, die mogelijk gemaakt worden door het bestemmingsplan, mogen plaatsvinden. Dit is in uitvoering genomen.

Op basis van de uitgevoerde natuurtoets en AERIUS-berekening wordt geconcludeerd dat het aspect ecologie geen belemmering vormt voor de uitvoering van het plan.

4.9.1 Onderzoek

Archeologisch onderzoek is uitgevoerd voor het plangebied. Het rapport is opgenomen als Bijlage 3 (Archeologisch onderzoek).

Het doel van het archeologische bureauonderzoek was het opstellen van een gespecificeerde archeologische verwachting voor het plangebied.

Archeologisch booronderzoek in het noordwesten van het plangebied (veldtoets in Ellenkamp 2010) en de landschappelijke opbouw in boor- en proefsleuvenonderzoek op de Taxhof ten oosten en het terrein ten noorden van de westelijke helft van het plangebied geven een aanduiding beeld van de bodemopbouw.

• In het uiterste noordoosten van het plangebied, de nu al aanwezige zijweg van de Polstraat, kunnen archeologische resten uit de periode Late Bronstijd (begin verlanding stroomgordel Biesheuvel-Hamer) tot aan de overstroming uit 1413 binnen 0,5 à 1,5 m-mv voorkomen. Het uiterste noordoosten van het plangebied heeft hier een hoge archeologische verwachting voor vindplaatsen uit de periode Late Bronstijd tot en met Volle Middeleeuwen (tot 1413).
• In de rest van het plangebied worden oeverafzettingen uit de actieve periode van de Biesheuvel-Hamer stroomgordel verwacht vanaf ca. 3 m-mv. Hier geldt een hoge verwachting voor vindplaatsen uit het Neolithicum tot en met de Bronstijd. Deze afzettingen zijn afgedekt met een dik pakket komafzettingen uit de IJzertijd en Romeinse tijd. Het is niet uitgesloten dat nabij het maaiveld voorafgaand aan de dijkdoorbraak uit 1413 oeverafzettingen aan het maaiveld hebben gelegen, maar eventuele afzettingen uit de periode zijn verspoeld. Het plangebied heeft daardoor grotendeels een lage verwachting voor vindplaatsen uit de periode IJzertijd tot en met Volle Middeleleeuwen (tot 1413).

Na de overstroming uit 1413 is het huidige landschap ingericht. Kaartmateriaal uit de periode 1811-1832 tot heden geeft geen aanleiding om bewoning in het plangebied te verwachten. Op basis van archiefonderzoek van Jacob Vos kan een huisplaats 'Duive(ls) Put' (minimaal 18e eeuw tot 1806, mogelijk ouder) niet uitgesloten worden in het plangebied. Deze huisplaats is op de huidige archeologische beleidskaart reeds aanwezig. De verwachting voor deze huisplaats lijkt toch redelijk hoog.

Gezien de gespecificeerde verwachting op basis van o.a. het archeologisch booronderzoek in en het archeologisch boor- en gravend onderzoek ten oosten en noorden van het plangebied worden alleen in het uiterste noordoosten, de noordelijke uitstulping van het plangebied zones verwacht binnen de normale ingreepdiepte voor woningbouw die een hoge archeologische verwachting kunnen hebben voor archeologische resten vanaf de Late Bronstijd. Het gaat hier om een smalle zone waar al een bestrate weg aanwezig is. Eventuele nieuwe ingrepen in deze zone zullen niet noemenswaardig verstorend zijn dan de huidige ingrepen. Er wordt hier geen vervolgonderzoek geadviseerd.

De rest van het plangebied heeft op basis van historische kaartmateriaal geen specifiek hoge verwachting voor de periode Late -Middeleeuwen en Nieuwe tijd. Jacob Vos (voormalig lid archeologische werkgroep Archeo-Altena) acht op basis van archiefonderzoek dat met name op de twee hoger gelegen vierkante percelen aan de Langestraat (percelen 341 en 342) ondergrondse resten van het huis 'Duiven/duivels put' aanwezig kunnen zijn.

In het kader van de veldtoets voor de archeologische beleidskaart (Ellenkamp 2010) is al een verkennend archeologisch booronderzoek uitgevoerd op het perceel. Er zijn toen geen aanwijzingen gevonden voor deze vindplaats. Het is niet duidelijk wat er getoetst werd tijdens de veldtoets. Op de beleidskaart uit 2010 is de vindplaats 'versterk huis' blijven staan, dus de vindplaats is toen niet verworpen.

Zonder deze vindplaats is er geen reden om archeologisch vervolgonderzoek aan te bevelen. Normaliter zou een verkennend en karterend booronderzoek de methode zijn om vindplaatsen op te sporen.

Aanvullend verkennend archeologisch booronderzoek zal waarschijnlijk geen nieuwe inzichten opleveren over de bodemopbouw op terrein. Gezien de heterogene aard van de overslaggronden zijn verstoringen en uitbraaksporen niet goed te herkennen. Gezien de vele vondstmeldingen aan het maaiveld van materiaal van zowel voorafgaand als na de dijkdoorbraak uit 1413 is de kans groot dat in de karterende boringen archeologische indicatoren worden aangetroffen. Hierbij zal het lastig zijn om verspoelde artefacten en 'mestaardewerk' te onderscheiden van archeologische indicatoren die op een in situ vindplaats duiden.

Het tot nu toe uitgevoerde archeologische onderzoek in de buurt sinds de inwerkingtreding van het hedendaagse archeologische bestel geeft dit goed weer. Tijdens het booronderzoek ten noorden van de westelijke helft van het plangebied zijn aanwijzingen voor een archeologische vindplaats aangetroffen in de boringen, maar in de proefsleuven bleek hier geen vindplaats aanwezig te zijn. Ook ten oosten van het plangebied, aan de Taxhof, hebben de de archeologische indicatoren aan het oppervlak en in boringen tot nu toe nog niet geleid tot een behoudenswaardige vindplaats bij gravend archeologisch onderzoek.

Een proefsleuvenonderzoek zou inzicht kunnen geven in de aan/afwezigheid van een huisplaats. Uit de kaart van het gemeentebrede uitgevoerde vooronderzoek conventionele explosieven (Van Opheusen 2013) blijkt dat het gebied zowel verdacht is op (verschoten) geschutsmunitie als afwerpmunitie. De kans is groot dat voorafgaand aan het proefsleuvenonderzoek en de woningbouw er een vlakdekkende opsporing van conventionele explosieven moet plaatsvinden. Dit vindt veelal plaats in de vorm van een geofysisch onderzoek (grondradar, weerstandsmethoden, EM). Geadviseerd wordt om bij de detectie van conventionele explosieven een methode in te zetten die ook bakstenen funderingen van een woning kunnen opsporen en de detectie uit te laten voeren door een bedrijf dat zowel ervaring heeft met het opsporen van archeologie als niet gesprongen explosieven.

Na het bestuderen van de beelden van het geofysisch onderzoek zal beoordeeld moeten worden of er aanleiding is voor archeologisch vervolgonderzoek. Dit vervolgonderzoek zal dan plaatsvinden als archeologische begeleiding van de benadering van niet gesprongen explosieven of als proefsleuvenonderzoek als er geen benadering van de explosieven nodig blijkt. Voor het eventuele proefsleuvenonderzoek of archeologische begeleiding zal een archeologische Programma van Eisen opgesteld moeten worden met daarin de randvoorwaarden van het onderzoek.

Er wordt op gewezen dat dit selectieadvies nog niet betekent dat reeds bodemverstorende activiteiten of daarop voorbereidende activiteiten kunnen worden ondernomen. De resultaten van dit onderzoek zullen namelijk eerst moeten worden beoordeeld door de bevoegde overheid (gemeente Altena), die vervolgens een besluit neemt.

4.9.2 Conclusie

Een nadere beoordeling van het bevoegd gezag ten aanzien van het rapport is nog nodig en bepaalt in hoeverre en op welke wijze nader onderzoek aan de orde kan zijn. Dit is in uitvoering genomen. Een beschermende regeling overeenkomstig het Paraplubestemmingsplan Archeologie is opgenomen in dit bestemmingsplan.

4.10.1 Beleid en regelgeving

De Erfgoedwet, van kracht sinds 1 juli 2016, bundelt wet- en regelgeving op het gebied van behoud en beheer van het cultureel erfgoed in Nederland in één nieuwe wet. Een groot deel van de bestaande wet- en regelgeving (Monumentenwet, Wet ruimtelijke ordening) is overgenomen in de Erfgoedwet, bijvoorbeeld de aanwijzing van rijksmonumenten, wie welke verantwoordelijkheden heeft en hoe het toezicht daarop wordt uitgeoefend. Voor het eerst is er nu één integrale wet die betrekking heeft op museale objecten, musea, monumenten en archeologie op het land en onder water. Voorheen was het behoud en beheer van het erfgoed geregeld in zes verschillende wetten met elk hun eigen procedures en beschermingsmaatregelen. Het uitgangspunt is dat de beschermingsniveaus zoals die in de eerdere wetten en regelingen golden, worden gehandhaafd. Daarnaast worden aan de Erfgoedwet een aantal nieuwe bepalingen toegevoegd.

In de provincie Noord-Brabant moeten in het kader van het behoud van waardevolle cultuurhistorische elementen en archeologische vindplaatsen, bestemmingsplannen worden getoetst aan de provinciale Cultuurhistorische Waardenkaart (CHW). Hierop staan de bepalende cultuurhistorische elementen aangegeven.

In het verlengde van de in paragraaf 4.9 (Archeologie) genoemde gemeentelijke archeologische aspecten is ook door de gemeente een cultuurhistorische beleidsadvieskaart opgesteld, de zogenaamde Erfgoedkaart. Op deze beleidskaart is aangegeven waar cultuurhistorische elementen (rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, beeldbepalende en beeldondersteunende bebouwing), waardevolle lijnelementen (wegen, dijken en ontginningsassen), alsook waardevolle ruimtelijke patronen en/of structuren (zoals historische kern, beschermd stadsgezicht) voorkomen. Deze informatie is gekoppeld aan een beleidsadvies.

4.10.2 Cultuurhistorie in relatie tot het plangebied

Provinciaal
Ten aanzien van het plangebied geeft de onderstaande figuur een weergave van de Cultuurhistorische Waardenkaart (CHW) van de provincie Noord-Brabant. De navolgende tekst bespreekt de voor het plangebied relevante cultuurhistorische waarden.

Figuur: uitsnede Cultuurhistorische Waardenkaart met het plangebied in het rode kader (bron: provincie Noord-Brabant).

Land van Heusden en Altena
Ten eerste is het plangebied onderdeel van het 'Het Land van Heusden en Altena' Het gebied wordt aan drie zijden begrensd door de rivieren Nieuwe Merwede, Bergsche Maas en Afgedamde Maas. De bebouwing in het gebied was hier vanouds geconcentreerd op de dijken. De boerderijen liggen nabij de dijken, staan op terpen of liggen verspreid in het land aan de polderwegen. Vroeger lag het Land van Heusden en Altena relatief geïsoleerd ten opzichte van de infrastructuur. Hierdoor kent het gebied geen omvangrijke verstedelijking. Langs de oevers van de rivieren ligt een kralenketting van (kerk-) dorpen. Binnen deze kralenketting is een duidelijk verschil in dynamiek. De dorpen langs de Afgedamde Maas en de Nieuwe Merwede liggen op zeer korte afstand van elkaar en grenzen direct aan de rivieren. Op enkele plaatsen zijn dorpen samengesmolten tot één stedelijk gebied (zoals Wijk en Aalburg). Ten aanzien van het behoud van de cultuurhistorische waarden wordt de volgende strategie gehanteerd:

• 1. Behoud door ontwikkeling of versterking van de samenhang van de dragende structuren van de regio.
• 2. De cultuurhistorische waarden in hun samenhang verder ontwikkelen, beschermen en toeristisch-recreatief ontsluiten.
• 3. Het duurzaam en in samenhang behouden van het bodemarchief (onder andere door afstemming van het gemeentelijk archeologiebeleid) van het archeologisch landschap 'Land van Heusden en Altena'.

Het toepassen van de bovenstaande strategie voor het gebied vormt geen belemmering voor het planvoornemen. Het planvoornemen leidt niet tot enige verstoring.

Hoofdlandschap/deellandschap
Ten tweede kan het gebied 'Het Land van Heusden en Altena' worden omschreven als een rivierenlandschap en zeekleilandschap. Het landschap kenmerkt zich door een hoge ruimtelijke samenhang (lage bebouwingsgraad). Het bestaat uit de huidige riviervlakte van de Maas en de stroomgordels ten noorden hiervan. Buiten de stroomgordels liggen de bijbehorende komgebieden die zijn opgebouwd uit dikke pakketten veen en komklei. Op diverse plaatsen 'schieten' fossiele crevasses vanuit de stroomgordels het komgebied in. De fluviatiele afzettingen worden in het westen bedekt door getijdenafzettingen. Ten aanzien van het behoud van de cultuurhistorische waarden is de strategie het duurzaam en in samenhang behouden van het bodemarchief, onder andere door afstemming van het gemeentelijk archeologiebeleid.

Het toepassen van de bovenstaande strategie voor het gebied vormt geen belemmering voor het planvoornemen. Het planvoornemen leidt niet tot enige verstoring. Ten aanzien van de in de bodem aanwezige waarden wordt hier verwezen naar paragraaf 4.9 (Archeologie).

Dijknederzetting Aalburg
Tot slot bevindt zich niet in het plangebied maar aan de directe noordzijde het historische deel van de Dijknederzetting Aalburg. Deze dijknederzetting betreft een oeverwalnederzetting met achter de dijk gaaf bewaard gebleven structuur met haaks op de dijk staande vluchtpaden en parallele achterstraten, in de Polder van Aalburg gelegen Polstraat. Bij de samenkomst van de beide wegen bevindt zich de centraal gelegen kerk. De dijkbebouwing is binnendijks, voornamelijk op de marginale gronden van de dijktaluds geconcentreerd, bestaande uit woonhuizen (circa 1900-1930), boerderijen (circa 1800-1900) en N.H.-kerk (kern circa 1375, 1630). Aan Polstraat, met naar kerk overigens na 1940 gewijzigd bebouwingsbeeld, een functioneel meer agrarisch karakter met kortgevelboerderijen en T-boerderijen (circa 1870-1915), alsmede enkele woonhuizen (circa 1925). Langs de Maasdijk is er door de open lintbebouwing een belangrijke zichtrelatie met de uiterwaard, de daarin voorkomende specieputten, knothout, natte graslanden en gorzen, alsmede de Afgedamde Maas .

Ten aanzien van de dijknederzetting Aalburg geldt dat het gebied dat hiervoor is aangewezen geen onderdeel is van het plangebied. De waarden van het gebied worden door dit planvoornemen ook niet aangetast.

Gemeentelijk
Voorts hanteert de gemeente Altena ook een eigen gemeentelijke beleidsadvieskaart. De onderstaande figuur bevat daarvan een uitsnede.

Figuur: uitsnede gemeentelijke beleidsadvieskaart met in het rode kader globaal het plangebied.

Uit de gemeentelijke cultuurhistorische kaart volgt dat in het gebied archeologische waarden aanwezig zijn, deze zijn echter reeds besproken in paragraaf 4.9 (Archeologie). Van overige cultuurhistorische waarden is op grond van de gemeentelijke kaart geen sprake.

4.10.3 Conclusie

Er zijn geen belemmeringen voor het plan vanuit het aspect cultuurhistorie.

4.12.1 Regelgeving

De procedure van een milieueffectrapportage (m.e.r.) is volgens de Wet milieubeheer verplicht bij de voorbereiding van plannen en besluiten van de overheid over initiatieven en activiteiten van publieke en private partijen die belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu kunnen hebben. Welke activiteiten dat betreft is aangegeven in het Besluit m.e.r. en de daarbij behorende bijlage. In de bijlage is onderscheid gemaakt tussen een:

• C-lijst met m.e.r.-plichtige activiteiten en daarbij behorende drempelwaarden;
• D-lijst met m.e.r.-beoordelingsplichtige activiteiten en de daarbij behorende drempelwaarden.

Het doel van de m.e.r. is het milieubelang volwaardig mee te laten wegen bij de vaststelling van deze plannen en besluiten. Een belangrijk product van de m.e.r.-procedure is het milieueffectrapport (MER). Bij sommige besluiten is niet meteen duidelijk of sprake kan zijn van belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu. In deze grensgevallen moet eerst worden beoordeeld of sprake is van een m.e.r.-plicht. Dit gebeurt door middel van een aparte procedure, de zogenoemde m.e.r.-beoordeling. Deze m.e.r.-beoordeling is ook vereist voor activiteiten die onder de drempelwaarden van het Besluit m.e.r. liggen. In dat geval gelden er geen vormvoorschriften en is sprake van een vormvrije m.e.r.-beoordeling. Bij de vormvrije m.e.r.-beoordeling moet er volgens bijlage III van de EEG-richtlijn milieueffectbeoordeling worden getoetst aan de drie volgende hoofdcriteria:

• 1. de kenmerken van het project;
• 2. de plaats van het project;
• 3. de kenmerken van de potentiële effecten.

4.12.2 Beoordeling plan

De aanleg, wijziging of uitbreiding van een stedelijk ontwikkelingsproject is opgenomen in onderdeel D, onder 11.2 Voor dergelijke ontwikkelingen gelden de volgende drempelwaarden:

• een oppervlakte van honderd hectare of meer;
• een aaneengesloten gebied en 2.000 of meer woningen omvat; of,
• een bedrijfsvloeroppervlakte van 200.000 vierkante meter of meer.

Met voorliggend bestemmingsplan worden circa tachtig woningen gerealiseerd. Hiermee ligt de beoogde ontwikkeling ver onder de genoemde drempelwaarden. Omdat de ontwikkeling in onderdeel D van het Besluit m.e.r. voorkomt, moet tevens bekeken worden of sprake is van belangrijke negatieve effecten voor het milieu die de uitvoering van een m.e.r. noodzakelijk maken. Alle mogelijke milieugevolgen van de activiteiten die voorliggend bestemmingsplan mogelijk maakt zijn onderzocht en staan beschreven in de 'Aanmeldnotitie vormvrije m.e.r.-beoordeling die is opgenomen als Bijlage 12 bij deze toelichting.

Uit de aanmeldnotitie vormvrije m.e.r.-beoordeling blijkt dat het plan (de woningbouwontwikkeling die in het voorliggende bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt) geen belangrijke negatieve gevolgen heeft voor het milieu. Op grond van deze uitkomsten kan het bevoegd gezag, bijvoorbeeld gelijktijdig met het vrijgeven van het voorontwerpbestemmingsplan, besluiten dat een verdere m.e.r.-procedure niet aan de orde is.

4.12.3 Conclusie

Het plan leidt niet tot bijzondere omstandigheden die het opstellen van een MER of m.e.r.-beoordeling noodzakelijk maken.

5.3.1 De planregels

Zoals gezegd is voor de planregels de gestandaardiseerde opbouw uit de SVBP2012 aangehouden. Daarbij is een standaard hoofdstukindeling aangehouden die begint met Inleidende regels (begrippen en wijze van meten), vervolgens met de Bestemmingsregels, de Algemene regels (de regels die voor alle bestemmingen gelden) en de Overgangs- en slotregels. Daarbij staan de verschillende bestemmingen op alfabetische volgorde.

Ook de regels van een bestemming kennen een standaardopbouw en worden als volgt benoemd:

• Bestemmingsomschrijving;
• Bouwregels;
• Nadere eisen;
• Afwijking van de bouwregels;
• Specifieke gebruiksregels;
• Afwijking van de gebruiksregels;
• Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden.

Opgemerkt wordt dat een bestemmingsregel niet alle elementen hoeft te bevatten, dit verschilt per bestemming. De systematiek van de regels sluit zoveel mogelijk aan op de regels van het bestemmingsplan 'Wijk en Aalburg'.

5.3.2 Analoge verbeelding (plankaart)

Uit de landelijke standaarden volgen diverse verplichtingen voor wat betreft de verbeelding, zoals de kleur van de ondergrond (grijs) en minimaal weer te geven aspecten op de ondergrond. Ook de diverse kleuren van de bestemmingen, alsmede de verhouding van de op de verbeelding voorkomende lijndiktes zijn verplicht voorgeschreven.

Wat betreft de ondergrond van de verbeelding is gebruik gemaakt van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT), aangevuld met de Basisregistratie Kadaster (BRK).

5.3.3 Toelichting op de artikelen

In deze paragraaf wordt slechts waar dat noodzakelijk en nuttig wordt geacht een nadere toelichting gegeven op specifieke onderdelen van de planregels. Sommige regelingen zijn daarom hierna niet opgenomen: deze worden geacht voor zich te spreken.

6.2.1 Omgevingsdialoog

Tijdens informatieavonden in september 2020 konden bewoners/ belanghebbenden meedenken over voorliggende plannen. Ook konden nadien schriftelijke reacties worden ingediend. De ingediende reacties zijn waar mogelijk betrokken bij het opstellen van het voorliggende bestemmingsplan en bij de uitwerking van de stedenbouwkundige opzet.

6.2.2 Inspraak en vooroverleg op grond van artikel 3.1.1 van het Bro

Vanaf 9 juli 2022 heeft het voorontwerpbestemmingsplan voor 4 weken ter inzage gelegen. Ook is er een informatiebijeenkomst geweest op 23 mei 2022. Tijdens deze informatiebijeenkomst is het concept stedenbouwkundigplan toegelicht en hebben omwonenden de gelegenheid gekregen tot het stellen van vragen. Op 17 oktober 2022 heeft er nog een informatieavond plaatsgevonden om de opmerkingen op het plan van 23 mei 2022 toe te lichten en aan te geven op welke onderdelen het plan is aangepast.

Van de omgevingsdialoog is een verslag gemaakt en is als bijlage toegevoegd. Toen het bestemmingsplan ter inzage lag, konden betrokkenen een schriftelijke inspraakreactie geven. In Nota van inspraak en wettelijk vooroverleg nota staan de ontvangen reacties, de gemeentelijke reactie daarop en de (eventuele) wijzigingen in het bestemmingsplan, zie Bijlage 17.

6.2.3 Zienswijzen ontwerpbestemmingsplan

Het ontwerpbestemmingsplan is na aankondiging in de Staatscourant, het Gemeenteblad en de website www.officielebekendmakingen.nl voor een periode van zes weken ter inzage gelegd. In de Nota van zienswijzen staan de ontvangen reacties, de gemeentelijke reactie daarop en de (eventuele) wijzigingen in het bestemmingsplan, zie Bijlage 18.

6.2.4 Vaststelling bestemmingsplan

Na de periode van terinzagelegging stelt de gemeenteraad het ontwerpbestemmingsplan, mogelijk met wijzigingen, binnen een periode van ten hoogste twaalf weken vast.

6.2.5 Beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State

Na de vaststelling van het bestemmingsplan maakt de gemeenteraad het vaststellingsbesluit bekend en legt het vastgestelde bestemmingsplan ter inzage. Dit gebeurt als volgt:

• Indien gedeputeerde staten (GS) een zienswijze heeft ingediend die door de gemeenteraad niet volledig is overgenomen of indien de gemeenteraad het bestemmingsplan gewijzigd heeft vastgesteld, geschiedt bekendmaking en terinzagelegging zes weken na vaststelling.
• Indien het bestemmingsplan ongewijzigd is vastgesteld en er gehoor is gegeven aan eventuele zienswijzen van GS wordt het vaststellingsbesluit door de gemeenteraad uiterlijk twee weken na vaststelling bekend gemaakt. Tevens wordt uiterlijk twee weken na vaststelling het bestemmingsplan ter inzage gelegd.
• Binnen zes weken na bekendmaking van het vaststellingsbesluit kan er door belanghebbenden beroep worden ingesteld bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Indien geen beroep tegen het vastgestelde bestemmingsplan is ingediend, is het bestemmingsplan na afloop van de beroepstermijn onherroepelijk.