Buitengebied: Doornseweg 1, Almkerk

2.1.1 Nationale Omgevingsvisie

De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) is vastgesteld op 11 september 2020. De NOVI geeft richting en helpt om keuzes te maken; te kiezen voor slimme combinaties van functies; uit te gaan van de specifieke kenmerken en kwaliteiten van gebieden. In totaal zijn er 21 nationale belangen gevormd:

• 1. Bevorderen van een duurzame ontwikkeling van Nederland als geheel en van alle onderdelen van de fysieke leefomgeving.
• 2. Realiseren van een goede leefomgevingskwaliteit.
• 3. Waarborgen en versterken van grensoverschrijdende en internationale relaties.
• 4. Waarborgen en bevorderen van een gezonde en veilige fysieke leefomgeving.
• 5. Zorg dragen voor een woningvoorraad die aansluit op de woonbehoeften.
• 6. Waarborgen en realiseren van een veilig, robuust en duurzaam mobiliteitssysteem.
• 7. In stand houden en ontwikkelen van de hoofdinfrastructuur voor mobiliteit.
• 8. Waarborgen van een goede toegankelijkheid van de leefomgeving.
• 9. Zorg dragen voor nationale veiligheid en ruimte bieden voor militaire activiteiten.
• 10. Beperken van klimaatverandering.
• 11. Realiseren van een betrouwbare, betaalbare en veilige energievoorziening, die in 2050 CO2-arm is, en de daarbij benodigde hoofdinfrastructuur.
• 12. Waarborgen van de hoofdinfrastructuur voor transport van stoffen via (buis)leidingen.
• 13. Realiseren van een toekomstbestendige, circulaire economie.
• 14. Waarborgen van de waterveiligheid en de klimaatbestendigheid (inclusief vitale infrastructuur voor water en mobiliteit).
• 15. Waarborgen van een goede waterkwaliteit, duurzame drinkwatervoorziening en voldoende beschikbaarheid van zoetwater.
• 16. Waarborgen en versterken van een aantrekkelijk ruimtelijk-economisch vestigingsklimaat.
• 17. Realiseren en behouden van een kwalitatief hoogwaardige digitale connectiviteit.
• 18. Ontwikkelen van een duurzame voedsel- en agroproductie.
• 19. Behouden en versterken van cultureel erfgoed en landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten van (inter)nationaal belang.
• 20. Verbeteren en beschermen van natuur en biodiversiteit.
• 21. Ontwikkelen van een duurzame visserij.

Om ook daadwerkelijk uitvoering te geven aan de NOVI, is de Uitvoeringsagenda 2021-2024 opgesteld. Hierin zijn vier prioriteiten benoemd:

• 1. Ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie.
• 2. Duurzaam economisch groeipotentieel.
• 3. Sterke en gezonde steden en regio's.
• 4. Toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied.

De NOVI is een permanent en aanpasbaar proces. Er wordt uitgegaan van een terugkerende cyclus van vier jaar. Jaarlijks, in het voorjaar, is er een nationale NOVI-conferentie over de voortgang van de uitvoering, nieuwe ontwikkelingen en inzichten. Ook wordt een tweejaarlijkse monitor uitgevoerd door het Planbureau voor de Leefomgeving. Elke vier jaar vindt een uitgebreide beleidsevaluatie plaats, evenals een onderzoek naar de mening van burgers en wordt de NOVI zo nodig aangepast.

Toetsing

Uit de NOVI volgen geen uitgangspunten en/of randvoorwaarden voor de herontwikkeling van het plangebied. Met onderhavige ontwikkeling zijn geen nationale belangen in het geding.

2.1.2 Besluit algemene regels ruimtelijke ordening

Met het vastgestelde Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (30 december 2011), ook wel Barro genoemd, geeft het Rijk algemene regels voor bestemmingsplannen en wordt een aantal van de nationale ruimtelijke belangen uit de voormalige Nota Ruimte gewaarborgd. Doel van dit besluit is bepaalde onderwerpen uit de SVIR te verwezenlijken, dan wel te beschermen. Het gaat hierbij om de volgende onderwerpen:

• rijksvaarwegen;
• hoofdwegen en hoofdspoorwegen; elektriciteitsvoorzieningen;
• buisleidingen van nationaal belang van gevaarlijke stoffen; ecologische hoofdstructuur;
• primaire waterkeringen buiten het kustfundament, en IJsselmeergebied (uitbreidingsruimte),

Toetsing

Gelet op de ligging van het plangebied, alsmede de aard en omvang van de beoogde planontwikkeling dat in het voorliggende bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt, wordt geconcludeerd dat er geen strijdigheid is met het nationaal ruimtelijk belang, zoals neergelegd in het Barro. Voornoemde onderwerpen hebben geen betrekking op het plangebied.

2.1.3 Ladder duurzame verstedelijking

Artikel 3.1.6, tweede lid, van het Bro luidt sinds 1 juli 2017 als volgt: "De toelichting bij een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, bevat een beschrijving van de behoefte aan die ontwikkeling, en, indien het bestemmingsplan die ontwikkeling mogelijk maakt buiten het bestaand stedelijk gebied, een motivering waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien."

De 'nieuwe ladder' vergt niet meer dat de 'actuele regionale behoefte' wordt beschreven, volstaan kan worden met de 'behoefte'. Relevant is of er sprake is van een stedelijke ontwikkeling in de zin van het Bro. Artikel 1.1.1, lid 1 Bro geeft de volgende definitie aan stedelijke ontwikkeling: ruimtelijke ontwikkeling van een bedrijventerrein of zeehaventerrein, of van kantoren, detailhandel, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen.

Voor woningbouwlocaties geldt volgens jurisprudentie (zie de overzichtsuitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State zaaknummer 201608869/1 d.d. 28 juni 2017) dat er 'in beginsel' sprake is van een nieuwe stedelijke ontwikkeling indien er meer dan 11 woningen worden gerealiseerd. Voor 'wonen' is het daarom de lijn, dat er vanaf 12 woningen sprake is van een stedelijke ontwikkeling.

Toetsing

Onderhavig plan voorziet niet in nieuwe woningen, waardoor er ook geen sprake is van een nieuwe stedelijke ontwikkeling. Derhalve hoeft ook niet aan de ladder voldaan te worden.

2.2.1 Brabantse Omgegvingsvisie

Provinciale Staten hebben in 2018 de Brabantse Omgevingsvisie vastgesteld. De Brabantse Omgevingsvisie is een samenhangende visie op de fysieke leefomgeving. De Omgevingsvisie bevat de belangrijkste ambities voor de fysieke leefomgeving voor de komende jaren. Dat gaat om ambities op gebied van de energietransitie, een klimaatproof Brabant, Brabant als slimme netwerkstad en een concurrerende, duurzame economie. De Omgevingsvisie geeft ook aan op welke nieuwe manieren de provincie met betrokkenen wil samenwerken aan omgevingsvraagstukken en welke waarden daarbij centraal staan. Die visie is zelfbindend, dat wil zeggen dat een overheidslaag zich aan haar eigen visie moet houden. Een overheid kan de keuzes uit de Omgevingsvisie vastleggen in regels, de Omgevingsverordening. Aan die regels moeten overheden, bedrijven en burgers zich houden.

2.2.2 Interim omgevingsverordening

De provincie heeft, als eerste stap richting de Omgevingswet, een Interim omgevingsverordening vastgesteld waarin de bestaande regels uit de verschillende verordeningen zijn samengevoegd. Voordat de Omgevingswet in werking treedt, wordt de definitieve omgevingsverordening vastgesteld. In de definitieve verordening worden, in tegenstelling tot de interim verordening, ook beleidswijzigingen verwerkt. De provincie streeft naar de vaststelling van de ontwerp omgevingsverordening door Gedeputeerde Staten in maart 2021. Daarna is er een inspraakprocedure van zes weken in april-mei 2021. Vervolgens worden Provinciale Staten gevraagd de Brabantse Omgevingsverordening vast te stellen. Dat gebeurt naar verwachting in oktober 2021. De omgevingsverordening treedt gelijk met de Omgevingswet op 1 januari 2022 in werking.

Hierna worden de voor het plangebied relevante bepalingen uit de omgevingsverordening aangehaald en getoetst aan het initiatief.

Zorgvuldig ruimtegebruik

Artikel 3.6 bepaalt het volgende:

• 1. Zorgvuldig ruimtegebruik houdt in dat:
  • a. de toedeling van functies in beginsel plaatsvindt binnen bestaand ruimtebeslag voor bebouwing, behalve in de gevallen dat:
    • nieuwvestiging mogelijk is op grond van de bepalingen in dit hoofdstuk;
    • er feitelijk of vanuit kwalitatieve overwegingen onvoldoende ruimte is en uitbreiding, al dan niet gelijktijdig met de vestiging van een functie, op grond van de bepalingen in dit hoofdstuk is toegestaan;
  • b. bij stedelijke ontwikkeling toepassing is gegeven aan artikel 3.1.6, tweede lid, Besluit ruimtelijke ordening (ladder voor duurzame verstedelijking);
  • c. gebouwen, bijbehorende bouwwerken en andere permanente voorzieningen worden geconcentreerd binnen een bouwperceel.
• 2. Onder bestaand ruimtebeslag voor bebouwing wordt verstaan het werkingsgebied Stedelijk Gebied of een bestaand bouwperceel.

Toetsing

Onderhavige ontwikkeling betreft geen stedelijke ontwikkeling en vindt plaats op een bestaand bouwperceel. Er wordt dan ook voldaan aan een zorgvuldig ruimtegebruik.

Kwaliteitsverbetering landschap

Artikel 3.9 bepaalt het volgende:

• 1. Een bestemmingsplan dat een ruimtelijke ontwikkeling mogelijk maakt in Landelijk Gebied bepaalt dat die ruimtelijke ontwikkeling gepaard gaat met een fysieke verbetering van de landschappelijke kwaliteit van het gebied of de omgeving.
• 2. Het bestemmingsplan motiveert dat de verbetering past binnen de gewenste ontwikkeling van het gebied én op welke wijze de uitvoering is geborgd door dat:
  • a. dit financieel, juridisch en feitelijk is geborgd in het plan; of
  • b. de afspraken uit het regionaal overleg, bedoeld in afdeling 5.4 Regionaal samenwerken, worden nagekomen.
• 3. Een verbetering van de landschappelijke kwaliteit kan mede de volgende aspecten omvatten:
  • a. de op grond van deze verordening verplichte landschappelijke inpassing;
  • b. het toevoegen, versterken of herstellen van landschapselementen die een bijdrage leveren aan de versterking van de landschapsstructuur of de relatie stad-land;
  • c. het behoud of herstel van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing of terreinen;
  • d. het wegnemen van verharding;
  • e. het slopen van bebouwing;
  • f. de realisering van het Natuur Netwerk Brabant en ecologische verbindingszones;
  • g. het aanleggen van extensieve recreatieve mogelijkheden.
• 4. Ingeval er toepassing wordt gegeven aan het tweede lid onder b geldt dat een passende financiële bijdrage in een landschapsfonds is verzekerd én over de besteding van dat fonds periodiek verslag wordt gedaan in het regionaal overleg, bedoeld in afdeling 5.4 Regionaal samenwerken.

Ten behoeve van de uitvoering van kwaliteitsverbetering, zoals bedoeld in bovenstaande bepaling, heeft het college van burgemeester en wethouders van Altena de Regeling Kwaliteitsverbetering van het landschap Altena vastgesteld. De regels onderkent een drietal categorieën, te weten:

• Categorie 1: Ruimtelijke ontwikkelingen met nauwelijks tot geen landschappelijke invloed en waarbij geen (extra) kwaliteitsverbetering van het landschap wordt geëist.
• Categorie 2: Ruimtelijke ontwikkelingen met relatief weinig landschappelijke invloed, dan wel ruimtelijke ontwikkelingen die van nature aan het buitengebied zijn gebonden, of plaatsvinden in hiervoor aangewezen gebieden waarbij de kwaliteitsverbetering van het landschap wordt vormgegeven door te voorzien in enkel een goede landschappelijke inpassing.
• Categorie 3: Alle ruimtelijke ontwikkelingen welke mogelijk worden gemaakt via met name een wijzigingsplan of een bestemmingsplanherziening, tenzij de ontwikkeling concreet benoemd wordt in een andere categorie.

Er is geen sprake van waardevermeerdering. Daarom valt deze ontwikkeling in categorie 2, en hoeft alleen voorzien te worden in een goede landschappelijke inpassing.

Toetsing

Er wordt als volgt voorzien in een goede landschappelijke inpassing. Allereerst wordt de overtollige bebouwing gesloopt. De parkeerplaatsen worden omzoomd met bosschages. De groene afscheiding met de openbare weg blijft gehandhaafd en wordt aangevuld met streekeigen soorten. Tevens worden de bestaande groensstructuren beschermd met de bestemming 'Groen - Landschappelijke inpassing'.

Cultuurhistorisch waardevol gebied

Het plangebied is op de kaart Cultuurhistorisch waardevol gebied gelegen. Artikel 3.29 bepaalt hierover het volgende:

Een bestemmingsplan van toepassing op Cultuurhistorisch waardevol gebied:

• a. is mede gericht op behoud, herstel of de duurzame ontwikkeling van de cultuurhistorische waarden en kenmerken zoals beschreven in de Cultuurhistorische Waardenkaart;
• b. stelt regels ter bescherming van de cultuurhistorische waarden en kenmerken van de onderscheiden gebieden.

Op de Cultuurhistorische Waardenkaart van de provincie Noord-Brabant is het plangebied gelegen in het Land van Heusden en Altena. De strategie voor deze cultuurhistorische waarde is als volgt beschreven:

• 1. Behoud door ontwikkeling of versterking van de samenhang van de dragende structuren van de regio.
• 2. De cultuurhistorische waarden in hun samenhang verder ontwikkelen, beschermen en toeristisch-recreatief ontsluiten. Dit geldt in het bijzonder voor het cultuurhistorisch landschap: “Nieuwe Hollandse Waterlinie”, mede in relatie tot het routeontwerp A27.
• 3. Het duurzaam en in samenhang behouden van het bodemarchief (o.a. door afstemming van het gemeentelijk archeologiebeleid) van het archeologisch landschap “Land van Heusden en Altena”.

Toetsing

Met onderhavig plan wordt het plangebied herbestemd. De woonbestemming wordt gewijzigd in een bedrijfsbestemming, waarbij de bouwmogelijkheden voor bedrijfsgebouwen vergroot worden tot 400 m2. De huidige agrarische bestemming krijgt de bestemming 'Groen - Landschappelijke inpassing'. Dit zorgt ervoor dat de aanwezige waarden, waaronder de boomrijke omzoming van het perceel als de natuurlijke afbakening beter beschermd worden. De bestaande natuurlijke kwaliteiten worden door dit plan behouden. Er zal geen afbreuk gedaan worden aan de aanwezige waarden.

Landelijk gebied

Het plangebied is gelegen op de kaart Landelijk gebied. Artikel 3.73, lid 1, bepaalt hierover het volgende:

• 1. Een bestemmingsplan van toepassing op Landelijk gebied kan voorzien in de vestiging van een niet-agrarische functie op een bestaand bouwperceel als aan de volgende voorwaarden is voldaan:

• a. de vestiging past binnen de ontwikkelingsrichting van het gebied waarbij de volgende aspecten zijn betrokken:
  • 1. een gebiedsgerichte benadering welke activiteiten en functies passen in de omgeving;
  • 2. welke effecten de mogelijke ontwikkeling heeft op andere aspecten, waaronder mobiliteit, agrarische ontwikkeling, leefbaarheid en leegstand elders;
  • 3. hoe de vestiging bijdraagt aan het versterken van de omgevingskwaliteit, waaronder een bijdrage aan de sloop van overtollig en leegstaand vastgoed in het Landelijk gebied.
• b. er vindt geen splitsing plaats van het bouwperceel;
• c. overtollige bebouwing wordt gesloopt;
• d. de vestiging heeft geen betrekking op:
  • 1. een kantoor met baliefunctie;
  • 2. lawaaisport;
  • 3. mestbewerking.

Toetsing

• a. Dit plan voorziet in de herbestemming en herinvulling van een bestaand bebouwd perceel zonder agrarische functie. Hiermee wordt in het reeds gevestigde bedrijf voorzien. De ontwikkeling vindt plaats in de overgang tussen de kern van Almerk en het buitengebied. Met deze kleinschalige ontwikkeling wordt voorzien in een ambachtelijke activiteit en wordt lokaal ondernemersschap gestimuleerd. De locatie is hiervoor geschikt gezien de bereikbarheid, de overgang tussen de kern en het buitengebied en het feit dat er geen aantasting van de cultuurhistorische waarden plaatsvindt (behoud van groen).
• b. Er vindt met dit plan geen splitsing plaats van het bouwperceel. Het betreft enkel de wijziging van de bestaande bestemmingen, waarbij een deel van het perceel de bestemming Bedrijf krijgt en de rest de bestemming 'Groen - Landschappelijke inpassing'. Verder wordt er een bouwvlak aangegeven binnen de bedrijfsbestemming.
• c. Alle overtollige bebouwing zal gesloopt worden. Het gaat hier om de zeecontainers, opslagruimtes, overkapping, tuinhuisjes en de directiekeet.
• d. De vestiging van het bedrijf betreft geen kantoor met baliefunctie, lawaaisport of mestbewerking.

Hiermee wordt voldaan aan de voorwaarden uit artikel 3.73 van de Interim omgevingsverordening.

Nieuwe Hollandse Waterlinie

Artikel 3.30 bepaalt het volgende:

• 1. Een bestemmingsplan van toepassing op Nieuwe Hollandse Waterlinie:
  • a. is mede gericht op behoud, herstel of duurzame ontwikkeling van de kernkwaliteiten van de onderscheiden gebieden;
  • b. stelt regels ter bescherming van de kernkwaliteiten van de onderscheiden gebieden.
• 2. De kernkwaliteiten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zijn nader beschreven in de Cultuurhistorische Waardenkaart en betreffen de samenhang van forten, dijken, kaden en inundatiekommen, de openheid en het groene, overwegend rustige karakter.

De genoemde kernkwaliteiten zijn als volgt:

• Het inundatiegebied en de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
• Rijswijksche Waard, Manhuiswaard en Struikwaard.
• Buitendijkse gronden bij Sleeuwijk.

Toetsing

De genoemde kernkwaliteiten en waarden van de Nieuwe Hollandse Waterlinie komen niet specifiek in het plangebied voor. Onderhavig plan voorziet ook niet in een ontwikkeling die deze waarden aantast. Dit plan voorziet enkel in het vergroten van de bebouwingsmogelijkheden om in de toekomst te kunnen voorzien in een nieuw bedrijfsgebouw. Verder voorziet dit plan in een herbestemming. De woonbestemming wordt een bedrijfsbestemming. Een orgelbouwbedrijf is namelijk niet aan te merken als een bedrijf aan huis. Een volwaardige bedrijfsbestemming is dan ook een passende bestemming. De kwaliteiten die aanwezig zijn betreffen de bosrand alsmede de natuurlijke afbakening. Deze kwaliteiten blijven behouden en worden versterkt met streekeigen soorten. In paragraaf 4.3 wordt verder ingegaan op de cultuurhistorische waarden van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, in relatie met het plangebied.

Conclusie

Dit plan is overeen met de Interim omgevingsverordening van de provincie Noord-Brabant.

2.3.1 Omgevingsvisie gemeente Altena

Op moment van schrijven is er nog geen vastgestelde omgevingsvisie van de gemeente Altena. Wel is het eerste concept van de omgevingsvisie beschikbaar. In de omgevingsvisie is het integrale strategische beleid voor de fysieke omgeving beschreven. Hiermee wil de gemeente een belangrijke stap zetten in de fusie van de drie (voormalige) gemeenten. In de omgevingsvisie wordt ingezet naar een aantal speerpunten voor het beleid voor de fysieke leefomgeving. De speerpunten zijn als volgt:

• We ontwikkelen ons als groenblauwe oase. Met dit uitgangspunt wil de gemeente een groene gemeente zijn met weinig milieubelasting en een betrokken ondernemende bevolking.
• We versterken de eigenheid van de dorpen. Met dit uitgangspunt worden de voorzieningen, sociale ontmoetingen, het wonen en het groen van de dorpen behandeld.
• We groeien vanuit eigen kracht. Hieronder behandeld de gemeente de economie, recreatie, plattelandseconomie en de mobiliteit.

Voornamelijk het laatste speerpunt is relevant voor het plangebied. Bij dit speerpunt zijn de volgende opgaven beschreven:

• Voldoende ruimte voor (lokale) ondernemers;
• Versterken van specialisaties binnen Altena;
• Betere koppeling tussen onderwijs en bedrijfsleven;
• Versterken van de bereikbaarheid van Altena;
• Verkleinem van de kwetsbaarheid van de bereikbaarheid.

Met dit plan wordt een orgelbouwbedrijf gevestigd op het perceel. Hiermee wordt voorzien in ruimte voor het bedrijf van de initiatiefnemer, een lokale ondernemer. Verder is een orgelbouwer-/bedrijf niet een veelvoorkomend beroep. Door de vestiging van het bedrijf wordt dan ook een bijdrage geleverd aan het versterken van specialisaties binnen Altena.

Conclusie

Dit plan is overeen met het concept van de omgevingsvisie van de gemeente Altena.

3.1.1 Omgeving

Het plangebied is gelegen tegen de rand van het dorp Almkerk, in het buitengebied van de gemeente Altena. Op circa 130 meter ten zuidoosten en zuiden is de bebouwde kom van Almkerk aanwezig. Voorheen lag Almkerk in de gemeente Woudrichem, maar per 1 januari 2019 zijn de (voormalige) gemeentes Aalburg, Werkendam en Woudrichem gefuseerd tot de gemeente Altena.

De bebouwde kern van Almkerk wordt omgeven door agrarisch gebied. Het landschap is te typeren als een polderlandschap. Dit kenmerkt zich aan de strakke en regelmatige verkavelingspatroon, de relatief rechte wegen en het open karakter van het landschap.

Het plangebied maakt deel uit van Nationaal Landschap Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) door haar ligging in het meest zuidelijk gelegen inundatiegebied. De Doornseweg markeert letterlijk de zuid- grens van de NHW. Dit gebied kenmerkt zich door grote openheid en wijdsheid. De verkaveling rondom het plangebied is onregelmatig blokvormig en van vooral grote schaal. Het gebied is hoofdzakelijk vrij van opgaande beplanting.

Direct ten oosten van het plangebied ligt de cultuurhistorisch waardevolle Verlaatsche dijk (Zeedijk Werkendam-Drongelen (1462), Provinciale weg Noord). De oude zeedijk kenmerkt zich door zijn verhoogde ligging in het landschap en direct aan de dijk liggende bebouwing. De erven aan de zeedijk kenmerken zich door het vele opgaande groen rondom de percelen en de aanwezige, veelal oude, solitaire bomen (populier, wilg, es). De dichte beplante erven en open zicht vanaf de dijk op het innundatie- gebied zorgen voor een zeer afwisselend beeld op het landschap. Langs de zeedijk, aan de westkant, staat de Oude Doornse molen. Een rijksmonument dat onder andere werd gebruikt om na innundatie de polders droog te malen.

Luchtfoto omgeving met het plangebied globaal in rood omkaderd

3.1.2 Plangebied

De Doornseweg 1 is gelegen aan de provinciale weg N322. Dit is een gebiedsontsluitingsweg, welke in het westen aangesloten is op de snelweg A27. Het perceel heeft een oprit vanaf de Doornseweg. Ten oosten van het perceel is de Provincialeweg Noord gelegen. Het erf is gelegen te midden van akkers en weilanden. In het noordoosten is een transportbedrijf aanwezig.

Binnen het plangebied is bebouwing aanwezig. Vrijwel alle bebouwing is ongeveer in het midden van het plangebied gesitueerd. Er is een woning aanwezig en ten noordoosten daarvan een bedrijfsgebouw waar een werkplaats aanwezig is. Ten westen van de woning is een zwembad aanwezig. Het bedrijfsgebouw heeft een oppervlakte van circa 167 m2, waarvan circa 100 m2 vergund is. Het achterste deel is zonder vergunning bijgebouwd. Tegen het bedrijfsgebouw is een klein kantoortje van circa 17 m2 aangebouwd. In de zuidoostelijke hoek staat nog een werkschuur van circa 78 m2. Het kantoor en de werkschuur zijn ook zonder vergunning geplaatst. De totale oppervlakte aan vergunde bijgebouwen bedraagt circa 100 m2. De oppervlakte van de woning bedraagt circa 105 m2 en het zwembad circa 95 m2. Het totale verhardingsoppervlak bedraagt circa 1.500 m2. Daar is tevens ruimte voor parkeren.

Verder staan er op het terrein nog enkele andere bouwwerken, waaronder zeecontainers, opslagruimtes en tuinhuisjes, die niet vergund zijn. Die zullen allemaal verwijderd worden, evenals het kantoor en de werkschuur.

Voor het overige bestaat het plangebied voornamelijk uit bomen.

Luchtfoto plangebied

Situatietekening bebouwing en verharding

Aanzicht plangebied vanaf de Doornseweg

4.1.1 Inleiding

Op grond van artikel 3.1.6 van het Besluit ruimtelijke ordening (verder: Bro) moet de gemeente in de toelichting op het bestemmingsplan een beschrijving opnemen van de wijze waarop de milieukwaliteitseisen bij het plan zijn betrokken. Daarbij moet rekening gehouden worden met de geldende wet- en regelgeving en met de vastgestelde (boven)gemeentelijke beleidskaders. Bovendien is een bestemmingsplan vaak een belangrijk middel voor afstemming tussen de milieuaspecten en ruimtelijke ordening.

In deze paragraaf worden de resultaten van het onderzoek naar de milieukundige uitvoerbaarheid beschreven. Het betreft de thema's bodem, milieuzonering, geluid, luchtkwaliteit en externe veiligheid. Ook is een paragraaf gewijd aan het al dan niet noodzakelijk zijn van een milieueffectrapportage of milieueffectbeoordeling.

4.1.2 Bodem

Onderzocht moet worden of de bodem verontreinigd is en wat voor gevolgen een eventuele bodemverontreiniging heeft voor de uitvoerbaarheid van het plan. Een nieuwe bestemming mag pas worden opgenomen als is aangetoond dat de bodem geschikt (of geschikt te maken) is voor de nieuwe of aangepaste bestemming. Wanneer (een deel van) de bodem in het plangebied verontreinigd is, moet worden aangetoond dat het bestemmingsplan, rekening houdend met de kosten van sanering, financieel uitvoerbaar is. Bodemonderzoeken mogen in de regel niet ouder dan 5 jaar oud zijn. Uitzondering hierop zijn de plannen waar de bodem niet verdacht is op bodemverontreiniging en/of bodemonderzoeken de bodemkwaliteit voldoende weergeven en er geen onoverkomelijke problemen te verwachten zijn bij de bestemmingsplanwijziging.

Voor onderhavig plan is door Hunneman Milieu-Advies een verkennend en nader bodemonderzoek, in combinatie met een verkennend asbestonderzoek, uitgevoerd. Dit onderzoek is opgenomen als Bijlage 2 bij deze toelichting. Hierna worden de uitkomsten kort besproken.

In de bodem is zintuiglijk en analytisch geen asbest aangetroffen. In de bovengrond is een sterk verhoogd gehalte aan minerale olie aangetoond. Het aangetoonde gehalte overschrijdt de interventiewaarde. In de ondergrond en in het grondwater zijn maximaal licht verhoogde gehalten aan zware metalen aangetoond.

Op basis van de onderzoeksresultaten is op de locatie sprake van een sterke bodemverontreiniging met minerale olie. De verontreiniging in de vaste bodem, met gehalten aan minerale olie > I-waarde, is binnen de onderzoekslocatie ingekaderd. Op basis van de onderzoeksresultaten bedraagt de omvang van de sterk verontreinigde bodem circa 8 m3. Aangezien minder dan 25 m3 grond verontreinigd is boven de interventiewaarde en de verontreiniging naar verwachting is ontstaan vóór 1987, is er geen sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging. De Gemeente Altena is het bevoegd gezag.

Hunneman adviseert om de aangetoonde verontreiniging met minerale olie, voorafgaand aan de nieuwbouw, onder milieukundige begeleiding te verwijderen. Voorafgaand aan de saneringswerkzaamheden dient een beknopt plan van aanpak te worden ingediend bij het bevoegd gezag (gemeente Altena/Omgevingsdienst Midden- en West Brabant).

Voor de sanering van de minerale olie verontreiniging heeft Hunneman in de onderzoeksrapportage een beknopt plan van aanpak uitgewerkt.

4.1.3 Bedrijven en milieuzonering

Zowel de ruimtelijke ordening als het milieubeleid stellen zich ten doel een goede kwaliteit van het leefmilieu te handhaven en te bevorderen. Dit gebeurt onder andere door milieuzonering. Onder milieuzonering verstaan we het aanbrengen van een voldoende ruimtelijke scheiding tussen milieubelastende bedrijven of inrichtingen enerzijds en milieugevoelige functies als wonen en recreëren anderzijds. De ruimtelijke scheiding bestaat doorgaans uit het aanhouden van een bepaalde afstand tussen milieubelastende en milieugevoelige functies. Die onderlinge afstand moet groter zijn naarmate de milieubelastende functie het milieu sterker belast.

Milieuzonering heeft twee doelen:

• het voorkomen of zoveel mogelijk beperken van hinder en gevaar bij woningen en andere gevoelige functies;
• het bieden van voldoende zekerheid aan bedrijven dat zij hun activiteiten duurzaam onder aanvaardbare voorwaarden kunnen uitoefenen.

Voor het bepalen van de aan te houden afstanden wordt de daarvoor algemeen aanvaarde VNG-uitgave 'Bedrijven en Milieuzonering' uit 2009 gebruikt. Deze uitgave bevat een lijst, waarin voor een hele reeks van milieubelastende activiteiten (naar SBI-code gerangschikt) richtafstanden zijn gegeven ten opzichte van milieugevoelige functies. De lijst geeft richtafstanden voor de ruimtelijk relevante milieuaspecten geur, stof, geluid en gevaar.

Op het plangebied is een milieugevoelige functie aanwezig, namelijk de woning. Echter, de woning is reeds aanwezig. Met dit bestemmingsplan wordt niet voorzien in nieuwe milieugevoelige functies. Wel wordt een nieuwe milieubelastende functie toegevoegd, namelijk het orgelbouwbedrijf. Derhalve wordt alleen uitwaartse zonering beschouwd.

Het orgelbouwbedrijf komt overeen met 'muziekinstrumentenfabriek' uit lijst met richtafstanden van de VNG-uitgave. Hiervoor geldt milieucategorie 2, met een bijbehorende richtafstand van 30 meter. De dichtstbijzijnde milieugevoelige functies zijn de woningen aan de Provincialeweg Noord 29, 31, en 33a. Laatstgenoemde woning ligt op circa 50 meter afstand van de werkplaats, en de overige woningen liggen op ruim 70 meter afstand. Er wordt ruimschoots voldaan aan de richtafstand.

Milieuzoneringen staan de uitvoerbaarheid van onderhavig plan dan ook niet in de weg.

4.1.4 Geluid

Op basis van de Wet geluidhinder (Wgh) zijn er drie geluidsbronnen waarmee bij de planologische medewerking aan nieuwe ontwikkelingen rekening gehouden dient te worden: wegverkeers-, railverkeers- en industrielawaai. In het plangebied wordt echter niet voorzien in nieuwe, geluidgevoelige gebouwen. Akoestisch onderzoek kan achterwege blijven.

4.1.5 Luchtkwaliteit

In de Wet milieubeheer (verder: Wm) zijn eisen opgenomen waaraan de luchtkwaliteit in de buitenlucht moet voldoen. Hierbij is onderscheid gemaakt in grenswaarden waaraan nu moet worden voldaan en grenswaarden waaraan in de toekomst moet worden voldaan. De meest kritische stoffen zijn stikstofdioxide en fijnstof. Aan de andere stoffen die in de Wet worden genoemd wordt in Nederland, behoudens bijzondere situaties, overal voldaan. Op grond van artikel 5.16 Wm kan de gemeenteraad een bestemmingsplan met mogelijke gevolgen voor de luchtkwaliteit alleen vaststellen wanneer aannemelijk is gemaakt dat:

• het bestemmingsplan niet leidt tot het overschrijden van de in de wet genoemde grenswaarden, of;
• de luchtkwaliteit als gevolg van het bestemmingsplan per saldo verbetert of ten minste gelijk blijft, of, bij een beperkte toename, door een met de ontwikkeling samenhangende maatregelen of effect, per saldo verbetert, of;
• het bestemmingsplan niet in betekende mate (NIBM) bijdraagt aan de concentratie van een stof waarvoor in de wet grenswaarden voor zijn opgenomen, of;
• de ontwikkeling is opgenomen of past in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit.

Met dit bestemmingsplan wordt nieuwe bedrijfsbebouwing opgericht, al dan niet vervangende nieuwbouw. Daarmee valt dit onder de regeling NIBM. De nieuwe situatie leidt slechts tot een fractie van de verkeersbewegingen die projecten kunnen veroorzaken die onder de 'Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)' vallen, zoals bijvoorbeeld 1.500 woningen (netto) bij minimaal 1 ontsluitingsweg. Derhalve is het niet nodig luchtkwaliteitsonderzoek uit te voeren voor dit bestemmingsplan.

4.1.6 Externe veiligheid

Het beleid voor externe veiligheid is gericht op het verminderen en beheersen van risico's van zware ongevallen met gevaarlijke stoffen in inrichtingen en tijdens het transport ervan. Op basis van de criteria zoals onder andere gesteld in het Besluit externe veiligheid inrichtingen (verder: Bevi) worden bedrijven en activiteiten geselecteerd die een risico van zware ongevallen met zich mee (kunnen) brengen. Daarbij gaat het vooral om de grote chemische bedrijven, maar ook om kleinere bedrijven als LPG-tankstations en opslagen van bestrijdingsmiddelen. Daarnaast zijn (hoofd)transportassen voor gevaarlijke stoffen, zoals buisleidingen, spoor-, auto-, en waterwegen, ook als potentiële gevarenbron aangemerkt.

Het beleid voor externe veiligheid heeft tot doel zowel individuele burgers als groepen burgers een minimum beschermingsniveau te bieden tegen een ongeval met gevaarlijke stoffen. Om dit doel te bereiken zijn gemeenten en provincies verplicht om bij besluitvorming in het kader van de Wet milieubeheer, de Wet ruimtelijke ordening en de Wabo de invloed van een risicobron op zijn omgeving te beoordelen. Daartoe wordt in het externe veiligheidsbeleid het plaatsgebonden risico en het groepsrisico gehanteerd.

• Het plaatsgebonden risico is de kans dat een persoon die zich gedurende een jaar onafgebroken onbeschermd op een bepaalde plaats bevindt, overlijdt als gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen. Dit risico wordt per bedrijf vastgelegd in contouren. Er geldt een contour waarbinnen die kans 10-6 (één op 1.000.000) bedraagt (verder: PR-contour).
• Het groepsrisico is een berekening van de kans dat een groep personen binnen een bepaald gebied overlijdt ten gevolge van een ongeval met gevaarlijke stoffen. De oriëntatiewaarde geeft hierbij de indicatie van een aanvaardbaar groepsrisico. Indien een ontwikkeling is gepland in de nabijheid van een risicobron geldt afhankelijk van de ontwikkeling een verantwoordingsplicht voor het toelaten van gevoelige functies.

Uitsnede risicokaart met het plangebied in rood omkaderd

Uit bovenstaande uitsnede van de risicokaart blijkt dat het plangebied niet in de directe omgeving gelegen is van Bevi-bedrijven en van transportassen van gevaarlijke stoffen. Op 1 kilometer ten oosten van het plangebied is een bedrijf aanwezig met LPG-opslag. Het plangebied ligt ruim buiten deze risicocontour.

Externe veiligheidsrisico's staan de uitvoerbaarheid van onderhavig plan niet in de weg.

4.1.7 Milieueffectrapportage

Het voorliggend bestemmingsplan heeft betrekking op wijziging van de woonbestemming naar een bedrijfsbestemming voor de vestiging van een orgelbedrijf met een perceelsoppervlakte van minder dan 4.000 m2. Daarmee geldt voor de ontwikkeling geen m.e.r.-beoordelingsplicht. Omdat de ontwikkeling in onderdeel D van het Besluit m.e.r. voorkomt, dient wel te worden nagegaan of sprake kan zijn van belangrijke negatieve gevolgen voor het milieu die de uitvoering van een m.e.r. noodzakelijk maken. Het initiatief behoort tot activiteit D11.2: ‘de aanleg, wijziging of uitbreiding van een stedelijk ontwikkelingsproject, met inbegrip van de bouw van winkelcentra of parkeerterreinen’. Daarom zijn alle mogelijke milieugevolgen van de beoogde ontwikkeling onderzocht en beschreven in onderstaande vormvrije m.e.r.-beoordeling.

Kenmerken van het project

Het planvoornemen bestaat uit een functiewijziging naar een bedrijfsbestemming en de uitbreiding van de oppervlakte aan bedrijfsgebouwen tot 400 m2. Hiermee wordt voorzien in het orgelbedrijf van initiatiefnemer. Verder zullen de overige gronden binnen het plangebied de bestemming 'Groen - Landschappelijke inpassing' krijgen. Er is namelijk geen sprake van agrarisch gebruik binnen het plangebied, terwijl dat wel grotendeels de huidige bestemming is.

Plaats van het project

Het plangebied is gelegen tegen de rand van het dorp Almkerk, in het buitengebied van de gemeente Altena. Op circa 130 meter ten zuidoosten en zuiden is de bebouwde kom van Almkerk aanwezig. Het plangebied is gelegen langs de provinciale weg N322, de Doornseweg. Het perceel wordt gebruikt ten behoeve van het orgelbedrijf van de initiatiefnemer. In het plangebied is een bestaande bedrijfswoning aanwezig. Gebieden die beschermd zijn op grond van de Wet natuurbescherming zijn op ruime afstand gelegen. In het plangebied liggen geen waterkeringen met beschermingszone.

In het kader van het opnamevermogen van het natuurlijke milieu, waaronder het vermogen om stoffen op te kunnen nemen, wordt ingegaan op de volgende gebieden.

Gevoelige gebieden

Het plangebied ligt buiten de begrenzing van het Natuurnetwerk Nederland. De provincie hanteert geen externe werking als het gaat om het NNN, de Nee-tenzij toets is derhalve niet aan de orde. Het plangebied betreft tevens geen weidevogelgebied of een ander gebied dat is beschermd overeenkomstig het provinciale natuurbeleid. Dergelijk beschermd gebied zal derhalve niet verloren gaan of aangetast worden. Het plangebied is niet gelegen nabij een Natura2000-gebied. Er zal derhalve geen rechtstreekse aantasting (veroorzaakt door bijvoorbeeld licht, trillingen, geluid of menselijke aanwezigheid) of indirecte aantasting door bijvoorbeeld verdroging plaatsvinden op soorten die voor omliggende Natura2000-gebieden zijn aangewezen. Ook ligt het plangebied buiten beschermingszones van de gebieden die tegen verzuring worden beschermd op basis van de Wet ammoniak en veehouderij.

Gebieden waarin bij communautaire wetgeving vastgestelde normen inzake milieukwaliteit reeds worden overschreden

Het dichtstbijzijnde Natura 2000-gebied is het gebied Loevestein, Pompveld & Kornsche Boezem, gelegen op meer dan 2 kilometer afstand van het plangebied. Op basis van deze afstand zijn negatieve effecten op Natura 2000-gebieden niet te verwachten. Zoals uit paragraaf 4.4 blijkt, leidt het project niet tot een toename van stikstofdepositie. Ook ten aanzien van stikstofdepositie zijn negatieve effecten niet aan de orde.

Gebieden met een hoge bevolkingsdichtheid

Het plangebied is gelegen in het buitengebied van Almkerk, net buiten de bebouwde kern. Almkerk is een relatief klein dorpje gelegen in het grote agrarische landschap. Hier zijn een aantal agrarische bedrijven aanwezig, die verspreid staan in het verder dunbevolkte landschap. Rondom het plangebied is dan ook geen sprake van een gebied met een hoge bevolkingsdichtheid.

Landschappen van historisch, cultureel of archeologisch belang

Het plangebied is gelegen in het landschap Nieuwe Hollandse Waterlinie. Uit de beschouwing in paragraaf 2.2.2 is gebleken dat de kernkwaliteiten van het landschap niet geschaad worden met onderhavig plan.

Kenmerken potentiële effecten

Geur, geluid en trillingen

Met dit plan wordt er binnen het plangebied enkel een nieuwe milieubelastende functie geprojecteerd, namelijk het orgelbedrijf. In paragraaf 4.1.3 is op deze milieubelastende aspecten ingegaan. Voor de aspecten zijn de richtafstanden uit de VNG-brochure bedrijven en milieuzonering aangehouden. Uit de beoordeling in deze paragraaf blijkt dat voldaan wordt aan de gestelde richtafstanden.

Luchtkwaliteit

In paragraaf 4.1.5 is duidelijk geworden dat voor onderhavig plan geen luchtkwaliteitsonderzoek nodig is.

Externe veiligheid

In paragraaf 4.1.6 is ingegaan op externe veiligheid. Hieruit blijkt dat het plangebied niet gelegen is in de nabijheid van Bevi-bedrijven en ook niet in de nabijheid van transportassen voor gevaarlijke stoffen.

Water

Voor dit plan is een digitale watertoets uitgevoerd. In paragraaf 4.7 wordt hier nader op ingegaan. In het kort blijkt hieruit dat met dit plan geen essentiële waterbelangen geraakt worden. Negatieve effecten op de waterhuishouding zijn niet aan de orde.

Ecologie

In het kader van beschermde gebieden is voor dit plan met AERIUS een stikstofberekening uitgevoerd. In paragraaf 4.4 wordt hierop ingegaan. Uit deze berekening blijkt dat onderhavige ontwikkeling niet leidt tot een toename van stikstofdepositie. Negatieve effecten op Natura 2000-gebieden zijn daarmee aangesloten.

Bodem

In paragraaf 4.1.2 is het bodemaspect behandeld. Uit het bodemonderzoek is gebleken dat op de locatie sprake is van een sterke bodemverontreiniging met minerale olie. Het advies om de aangetoonde verontreiniging met minerale olie, voorafgaand aan de nieuwbouw, onder milieukundige begeleiding te verwijderen is overgenomen.

Conclusie

Op basis van de voorgaande vormvrije m.e.r.-beoordeling wordt geconcludeerd, gelet op de aard en relatieve omvang van het project, de plaats hiervan en de kenmerken van de potentiële effecten, dat er geen negatieve milieugevolgen aan de orde zijn. Daarmee hoeft er geen m.e.r.-procedure te worden doorlopen.