Buitengebied Andel: Bustransferium Hoge Maasdijk

1.1 Aanleiding voor het bestemmingsplan

Tijdens schooldagen staan - aan het begin van de dag en in de middag - op de rijbaan van de Hoofdgraaf in Andel bussen geparkeerd, welke zorgen voor afwikkelingsproblemen en verkeersonveilige situaties. Tevens wordt de kern Andel als aanrijroute gebruikt door deze bussen. Om een bijdrage te leveren aan het oplossen van de verkeersproblemen en tevens de leefbaarheid van Andel te vergroten, is de gemeente Altena voornemens aan de westkant van de kern aan de Hoge Maasdijk een bustransferium te realiseren.

De voorgaande ontwikkeling past niet in het geldende bestemmingsplan. Omdat het initiatief wel passend is op de locatie, wordt medewerking verleend aan een herziening van het bestemmingsplan. In dit document wordt dit toegelicht en gemotiveerd waarom dat kan volgens de Wet ruimtelijke ordening (Wro).

1.2 Ligging plangebied

Het plangebied is gelegen ten westen van de kern Andel aan de Hoge Maasdijk. Bijgevoegde afbeelding toont globaal de ligging van het plangebied in de omgeving.

Globale ligging van het plangebied (openstreetmaps.org)

1.3 Leeswijzer

Hoofdstuk 2 bevat een beschrijving van de bestaande situatie en van het plan. Daarna wordt in hoofdstuk 3 ingegaan op het relevante Rijks-, provinciale-, en gemeentelijke beleid. In hoofdstuk 4 wordt de haalbaarheid van het project getoetst op grond van het geldende beleid en (milieu)wetgeving. Ook wordt ingegaan op de economische haalbaarheid van het plan. Hoofdstuk 5 geeft een toelichting op de juridische opzet van het plan. Tot slot gaat hoofdstuk 6 in op de wijze hoe burgers en andere belanghebbenden betrokken zijn bij het plan (maatschappelijke uitvoerbaarheid). Hierin zijn de uitkomsten van inspraak, vooroverleg en zienswijzen opgenomen.

2.1 Huidige situatie

Het plangebied ligt aan de Hoge Maasdijk aan de rand van de kern Andel. De Hoge Maasdijk vormt de doorgaande verbinding naar Veen en Wijk en Aalburg. In de omgeving zijn naast woningen ook agrarische gronden en maatschappelijke functies gelegen, zijnde twee op groen gerichte scholen, waaronder de school Curio Prinsentuin Andel. Deze school bevindt zich ten zuiden van het plangebied. Verder is er in het dorp ook sprake van (kleinschalige) bedrijvigheid, met name aan de noordzijde van de kern aan de Maas. De gronden begrepen in voorliggend plan betreffen een onbebouwd agrarisch perceel. Navolgende afbeelding toont een luchtfoto van de situatie.

Huidige situatie ter plaatse van het plangebied (bron: kadastralekaart.com)

2.2 Toekomstige situatie

Het voornemen bestaat het plangebied te ontwikkelen tot een bustransferium waar bussen de scholieren van de nabijgelegen school naartoe brengen naartoe brengen en ophalen. Middels deze ontwikkeling zal het in de toekomstige situatie niet meer nodig zijn voor de bussen om door de kern Andel te rijden om de school te bereiken. Tevens wordt met het planvoornemen ruimte gerealiseerd voor rustplaatsen voor vrachtwagens en/of campers Ten behoeve van deze ontwikkeling is een landschappelijk inpassingsplan opgesteld. Deze is toegevoegd als bijlage 1 bij de regels. Navolgend wordt het ontwerp op hoofdlijnen toegelicht.

Het bustransferium wordt tegen de kern Andel, in het zuidoosten van het plangebied, toegevoegd. Voor de locatie en omvang van het bustransferium is rekening gehouden met de beschermingszone van de waterkering ten noorden van het bustransferium. Het bustransferium wordt passend bij het oeverwallenlandschap en aansluitend op de kern Andel ingepast. Onderdelen hiervan betreffen de dijk met bloemrijk talud, bloemrijk grasland en een insectenhotel. Tevens is beoogd struweel met bomen aan te planten. Aan de zuidwestkant van het plangebied is een watergang beoogd die zal aansluiten bij reeds bestaande watergangen in de omgeving. Onderstaande illustratie toont een impressie van de toekomstige situatie.

Toekomstige situatie ter plaatse van het plangebied.

3.1 Rijksbeleid

Nationale Omgevingsvisie (NOVI)

Per januari 2021 is de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) van kracht. De NOVI biedt een langetermijnperspectief op de ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland tot 2050. Met de NOVI geeft het kabinet richting aan de grote opgaven die het aanzien van Nederland de komende dertig jaar ingrijpend zullen veranderen. Denk aan het bouwen van nieuwe woningen, ruimte voor opwekking van duurzame energie, aanpassing aan een veranderend klimaat, ontwikkeling van een circulaire economie en omschakeling naar kringlooplandbouw. Alles met zorg voor een gezonde bodem, schoon water, behoud van biodiversiteit en een aantrekkelijke leefomgeving.

Met de NOVI benoemt het Rijk nationale belangen, geeft het richting op de vier prioriteiten en helpt keuzes maken waar dat moet. Want niet alles kan overal. Deze visie is ontwikkeld in nauwe samenwerking met provincies, gemeenten, waterschappen, maatschappelijke instellingen en burgers.

De NOVI is vastgesteld op grond van de geldende regelgeving omdat de Omgevingswet nog niet in werking is. De NOVI voldoet tevens aan de eisen die de Omgevingswet stelt aan een omgevingsvisie. Zodra de Omgevingswet in werking is getreden, zal deze omgevingsvisie dan ook gelden als de Nationale Omgevingsvisie in de zin van deze wet.

Met de komst van de NOVI komen meerdere nationale beleidsstukken te vervallen, waaronder de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) en het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro). Strategisch relevante delen van de SVIR en het Barro worden echter opgenomen in de NOVI en blijven daarmee ook na inwerkingtreding van de NOVI gelden. Dit bestemmingsplan zal daarom ook aan dit beleid worden getoetst.

Gebiedsgericht

De NOVI benoemt een aantal aspecten van nationaal ruimtelijk belang. Het betreft de bescherming van de waterveiligheid aan de kust en rond de grote rivieren, bescherming en behoud van de Waddenzee en enkele werelderfgoederen, de uitoefening van defensietaken, het Natuurnetwerk Nederland (voorheen de ecologische hoofdstructuur), de elektriciteitsvoorziening, de toekomstige uitbreiding van het hoofd(spoor)wegennet en de veiligheid rond rijksvaarwegen.

In het Barro waren regels opgesteld waarmee deze gebiedsbescherming juridisch verankerd is richting lagere overheden. Via het Besluit ruimtelijke ordening en het Besluit omgevingsrecht zijn deze regels aanvullend vastgelegd.

Ladder duurzame verstedelijking

Een meer algemeen onderwerp uit de SVIR is 'duurzame verstedelijking'. Via de 'ladder voor duurzame verstedelijking' wordt een zorgvuldige afweging en besluitvorming geborgd bij ruimtelijke vraagstukken in stedelijk gebied. Het gebruik van deze ladder is opgenomen in het Bro (artikel 3.1.6 onder 2).

De ladder richt zich op nieuwe stedelijke ontwikkelingen. In de toelichting van een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, dient de behoefte aan die ontwikkeling te worden beschreven. Als de ontwikkeling buiten het bestaand stedelijk gebied plaatsvindt, moet bovendien gemotiveerd worden waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien.

Het Bro beschrijft wat een stedelijke ontwikkeling is: "een ruimtelijke ontwikkeling van een bedrijventerrein of zeehaventerrein, of van kantoren, detailhandel, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen." Onder 'bestaand stedelijk gebied' wordt het volgende verstaan: "bestaand stedenbouwkundig samenstel van bebouwing ten behoeve van wonen, dienstverlening, bedrijvigheid, detailhandel of horeca, alsmede de daarbij behorende openbare of sociaal culturele voorzieningen, stedelijk groen en infrastructuur."

Planspecifiek

Gebiedsgericht

Het plangebied ligt niet in een van de aangewezen gebieden van de SVIR en het Barro.

Ladder duurzame verstedelijking

Voorliggend plan voorziet geen ingrepen die aan zijn te merken als stedelijke ontwikkeling, zo wordt er geen bebouwing ontwikkeld. Nadere toetsing aan de ladder duurzame verstedelijking is derhalve niet aan de orde.

Het rijksbeleid staat de uitvoer van het initiatief niet in de weg.

3.2 Provinciaal beleid

Omgevingsvisie Noord-Brabant

Met de Brabantse omgevingsvisie 'De kwaliteit van Brabant' hebben provinciale staten in december 2018 de visie op de fysieke leefomgeving vastgesteld. De visie bevat de opgaven die er liggen voor de nabije toekomst, welke ambities en concrete doelen de provincie zichzelf heeft gesteld en hoe zij hieraan wil werken.

De provincie gelooft dat men met elkaar moet zorgen voor een gezonde, veilige en mooie leefomgeving en dat zij dat kunnen bereiken met een nieuwe manier van (samen)werken. Dat door het juiste samenspel – waarbij zij streven naar synergie en meerwaarde - de kwaliteit van leven hier en nu goed samengaat met de kwaliteit van leven elders en later.

Rode draad in de visie is om de kwaliteit van de Brabantse leefomgeving te behouden, te versterken en door te geven aan volgende generaties. De visie benoemt ambities over hoe Brabant er in 2050 uit moet zien en stelt mobiliserende tussendoelen voor 2030. Deze doelen zijn zelfbindend voor de provincie.

De provincie heeft vier hoofdopgaven opgesteld. Aan de basis van deze hoofdopgaven liggen veiligheid, gezondheid en een goede omgevingskwaliteit.

• 1. Werken aan de Brabantse energietransitie
• 2. Werken aan een klimaatproof Brabant
• 3. Werken aan de slimme netwerkstad
• 4. Werken aan een concurrerende, duurzame economie

 

Interim omgevingsverordening Noord-Brabant

De Interim omgevingsverordening is tot stand gekomen door de verschillende regelingen op provinciaal niveau over de fysieke leefomgeving samen te voegen. Dit betekent dat de regels betrekking hebben op milieu, natuur, ruimtelijke ordening, water, bodem en wegen. Dit is daarbij een eerste stap op weg naar een definitieve omgevingsverordening, die op grond van de Omgevingswet wordt vastgesteld en die verplicht is voor provincies. De Interim omgevingsverordening vervangt zes provinciale verordeningen (milieu, wegen, ontgronden, natuurbescherming, ruimte en water).

De Interim omgevingsverordening is beleidsneutraal van karakter. Dat betekent dat er alleen inhoudelijke wijzigingen zijn doorgevoerd als die rechtstreeks voortvloeien uit vastgesteld beleid.

Planspecifiek

Navolgend worden de relevante thema's/kaarten uit de Omgevingsverordening toegelicht:

Artikel 3.5: Zorgplicht voor een goede omgevingskwaliteit

Lid 1 van artikel 3.5 beschrijft dat een bestemmingsplan invulling dient te geven aan een goede omgevingskwaliteit met een veilige, gezonde leefomgeving. Hierin dient op grond van lid 2 rekening gehouden te worden met:

• a. zorgvuldig ruimtegebruik;
• b. de waarden in een gebied met toepassing van de lagenbenadering;
• c. meerwaardecreatie.

ad.

• a. Op grond van artikel 3.6 is met het plan sprake van zorgvuldig ruimtegebruik, omdat:
  • 1. de bepalingen in Hoofdstuk 3 (instructieregels aan gemeenten) de ontwikkeling niet in de weg staan;
  • 2. binnen bestaand ruimtebeslag voor bebouwing onvoldoende ruimte is voor de ontwikkeling van een bustransferium. Met het plan wordt een bijdrage geleverd aan het oplossen van afwikkelingsproblemen en verkeersonveilige situaties binnen de kern Andel. Dit betreft een kwalitatieve overweging de ontwikkeling op de onderhavige locatie te laten plaatsvinden;
  • 3. er getoetst is aan de Ladder voor duurzame verstedelijking (zie paragraaf 3.1);
  • 4. voorliggend bestemmingsplan enkel bouwwerken, geen gebouwen zijnde toelaat.
• b. In voorliggend plan wordt rekening gehouden met de lagenbenadering, omdat:
  • 1. in voorliggend plan getoetst is aan verschillende elementen van de ondergrond, te weten de bodem (paragraaf 4.1.1), het grondwater (paragraaf 4.2) en archeologische waarden (paragraaf 4.5). Hieruit blijkt dat het plan uitvoerbaar is;
  • 2. met voorliggend plan een verbetering van het (personen)vervoer en verkeersstromen beoogd wordt. Als gevolg van het plan wordt een bijdrage geleverd aan het oplossen van verschillende verkeersproblemen (netwerklaag);
  • 3. het plan uitvoerbaar is met betrekking tot elementen uit de bovenste laag, zoals cultuurhistorie (zie paragraaf 4.5). Tevens zijn de ecologische effecten (paragraaf 4.3) behandeld. Het plan leidt tot een verbetering van de verkeersveiligheid.
• c. het beoogde bustransferium wordt landschappelijk ingepast, waarmee kansen voor het versterken/toevoegen van landschappelijke kenmerken benut worden. Zie hiervoor paragraaf 2.2. Hiermee is sprake van meerwaardecreatie.

Artikel 3.9

Lid 1

Een bestemmingsplan dat een ruimtelijke ontwikkeling mogelijk maakt in Landelijk Gebied bepaalt dat die ruimtelijke ontwikkeling gepaard gaat met een fysieke verbetering van de landschappelijke kwaliteit van het gebied of de omgeving.

Lid 2

Het bestemmingsplan motiveert dat de verbetering past binnen de gewenste ontwikkeling van het gebied én op welke wijze de uitvoering is geborgd door dat:

• a. dit financieel, juridisch en feitelijk is geborgd in het plan; of
• b. de afspraken uit het regionaal overleg, bedoeld in afdeling 5.4 Regionaal samenwerken, worden nagekomen.

Lid 3

Een verbetering van de landschappelijke kwaliteit kan mede de volgende aspecten omvatten:

• a. de op grond van deze verordening verplichte landschappelijke inpassing;
• b. het toevoegen, versterken of herstellen van landschapselementen die een bijdrage leveren aan de versterking van de landschapsstructuur of de relatie stad-land;
• c. het behoud of herstel van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing of terreinen;
• d. het wegnemen van verharding;
• e. het slopen van bebouwing;
• f. de realisering van het Natuur Netwerk Brabant en ecologische verbindingszones;
• g. het aanleggen van extensieve recreatieve mogelijkheden.

Lid 4

Ingeval er toepassing wordt gegeven aan het tweede lid onder b geldt dat een passende financiële bijdrage in een landschapsfonds is verzekerd én over de besteding van dat fonds periodiek verslag wordt gedaan in het regionaal overleg, bedoeld in afdeling 5.4 Regionaal samenwerken.

Ad.

Ten aanzien van de ontwikkeling is een landschappelijk inpassingsplan opgesteld. Het initiatief voorziet onder meer in het toevoegen en versterken van landschapselementen passend bij het oeverwallenlandschap. Hierdoor gaat de ontwikkeling gepaard met een fysieke verbetering van de landschappelijke kwaliteit. In paragraaf 2.2 is deze inpassing nader toegelicht. Tevens is in paragraaf 4.6 de economische uitvoerbaarheid ervan beschreven. De uitvoering ervan is in de regels middels een voorwaardelijke verplichting geborgen. Het versterken van de landschappelijke kwaliteit is een belangrijk thema binnen de Regionale Omgevingsagenda West-Brabant. Het initiatief houdt zich hierbij aan regionaal gemaakte afspraken. Hiermee wordt geconcludeerd dat het initiatief voldoet aan artikel 3.9.

Artikel 3.46 Verkeersdoeleinden

Lid 1

Een bestemmingsplan van toepassing op Landelijk gebied kan voorzien in de nieuwe aanleg of wijziging van een gemeentelijke of Provinciale weg, inclusief de bouw van daartoe behorende kunstwerken.

Lid 2

Het bestemmingsplan bevat een onderbouwing:

• a. waarom de aanleg van de weg nodig is gelet op het verkeerskundige probleem of de ontwikkelingen die plaatsvinden;
• b. van de keuze van het tracé gelet op de verrichte onderzoeken;
• c. van de maatregelen voor de inpassing van de weg waarbij de ontwikkeling in samenhang wordt bezien met zijn omgeving om een grotere kwaliteitswinst voor meerdere ruimtelijke functies, waaronder natuur en landschap, te bereiken;
• d. van de noodzaak voor een aan de weg gerelateerde voorziening.

Lid 3

Dit artikel is van overeenkomstige toepassing op de bouw of aanleg van een parkeervoorziening.

Lid 4

In geval van samenloop met een ander werkingsgebied geldt dat het bestemmingsplan rekening houdt met de opgenomen regels.

Ad.

Omdat met onderhavig initiatief sprake is van het toevoegen van een verkeersfunctie, is het plan getoetst aan lid 2 van artikel 3.46 uit de Interim Omgevingsverordening.

• a. in paragraaf 2.2 is toegelicht dat het initiatief voorziet in ontwikkelingen die op verkeerskundig vlak tot een verbetering leiden;
• b. Met het plan wordt aangesloten op bestaande infrastructuur. Voor de locatie van het bustransferium is rekening gehouden met de waterkering en de beschermingszone ervan;
• c. in paragraaf 2.2 is opgenomen dat het initiatief mede voorziet in het versterken van landschapselementen waarmee een kwaliteitswinst voor de omgeving beoogd is;
• d. zie punt a.

Artikel 3.73: Vestiging niet-agrarische functie in Landelijk gebied

Lid 1

Een bestemmingsplan van toepassing op Landelijk gebied kan voorzien in de vestiging van een niet-agrarische functie op een bestaand bouwperceel als aan de volgende voorwaarden is voldaan:

• a. de vestiging past binnen de ontwikkelingsrichting van het gebied waarbij de volgende aspecten zijn betrokken:
  • 1. een gebiedsgerichte benadering welke activiteiten en functies passen in de omgeving;
  • 2. welke effecten de mogelijke ontwikkeling heeft op andere aspecten, waaronder mobiliteit, agrarische ontwikkeling, leefbaarheid en leegstand elders;
  • 3. hoe de vestiging bijdraagt aan het versterken van de omgevingskwaliteit, waaronder een bijdrage aan de sloop van overtollig en leegstaand vastgoed in het Landelijk gebied.
• b. er vindt geen splitsing (IOV) plaats van het bouwperceel;
• c. overtollige bebouwing wordt gesloopt;
• d. de vestiging heeft geen betrekking op:
  • 1. een kantoor met baliefunctie;
  • 2. lawaaisport;
  • 3. mestbewerking.

Lid 2

Het bestemmingsplan dat de vestiging mogelijk maakt, borgt dat de functie, ook op langere termijn, past binnen de ontwikkelingsrichting en stelt daartoe regels:

• a. over een bij de omgeving passende omvang en publieksaantrekkende werking;
• b. welke specifieke gebruiksactiviteit is toegestaan;
• c. dat opslag en stalling plaatsvindt in gebouwen;
• d. dat de ontwikkeling verplaatst naar een passende locatie als deze niet langer past binnen de maximaal toegestane omvang.

Lid 3

Als een binnen de omgeving passende omvang geldt voor:

• a. bedrijvigheid, dat deze kleinschalig is en past binnen een gemengde omgeving waardoor het niet doelmatig is om deze te vestigen op een bedrijventerrein;
• b. een detailhandelsvoorziening, een omvang van het verkoopvloeroppervlak van ten hoogste 200 m²;
• c. een voorziening ten dienste van vrije-tijd en zorg, een omvang van de bebouwing van ten hoogste 1 hectare.

Ad.

Lid 1

Het plan maakt het realiseren van een bustransferium aan de rand van Andel mogelijk op een perceel dat onbebouwd is en waar geen sprake is van een bestaand bouwperceel.. Een bustransferium is een functie die passend is aan de rand van een kern, met het oog op een goede verbinding en waarvoor geen nieuwe bebouwing nodig is. Lid 1 is niet van toepassing op voorliggend plan. Het plan beoogt een verbeterde mobiliteitssituatie te bewerkstelligen, mede door het bijdragen aan oplossingen voor afwikkelingsproblemen en verkeersonveilige situatie. Het plan wordt landschappelijk ingepast en levert met de uitvoering ervan een bijdrage aan het versterken van de omgevingskwaliteit. Van overtollig en leegstaand vastgoed is in het plangebied geen sprake.

Lid 2 en 3

Het plan is passend binnen de ontwikkelingsrichting voor het buitengebied, zoals beschreven in paragraaf 3.3.2. Voorliggend plan voorziet in regels rond de specifieke gebruiksactiviteiten. Van opslag en stalling is met voorliggend plan geen sprake. Voor een bustransferium geldt geen specifiek bij de omgeving passende omvang (lid 3). Het plan leidt tot een verbeterde verkeerssituatie (zie paragraaf 4.4). Specifieke regels rond een publieksaantrekkende werking zijn daarom niet nodig.

Er wordt voldaan aan artikel 3.73 uit de verordening.

Hollandse Waterlinie

Navolgende afbeelding toont een uitsnede van de kaart 'Instructieregels gemeenten: stedelijke ontwikkeling en erfgoed'. Hierop is te zien dat op circa 1 kilometer ten westen van het plangebied de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) gelegen is. Omdat het plangebied gelegen is buiten het als Nieuwe Hollandse waterlinie aangewezen gebied, voorziet de omgevingsverordening niet in specifiek beleid. In paragraaf 4.5 wordt nader ingegaan op de uitvoerbaarheid van het plan ten aanzien van cultuurhistorische elementen, zoals de NHW.

Uitsnede kaart 'Stedelijke ontwikkeling en erfgoed' (bron: ruimtelijkeplannen.nl)

Conclusie

Het plan is passend binnen het provinciaal beleid.

3.3 Gemeentelijk beleid

4.1 Milieu

4.2 Water

Water is een belangrijk thema in de ruimtelijke ordening. Door verstandig om te gaan met het water kan verdroging en wateroverlast voorkomen worden en de kwaliteit van het water hoog gehouden worden.
Op Rijksniveau en Europees niveau zijn de laatste jaren veel plannen en wetten gemaakt met betrekking tot water. De belangrijkste hiervan zijn het Waterbeleid voor de 21e eeuw, de Waterwet en het Nationaal Waterplan.

Waterbeleid voor de 21e eeuw

De Commissie Waterbeheer 21e eeuw heeft advies uitgebracht over het toekomstige waterbeleid in Nederland. De adviezen van de commissie staan in het rapport 'Anders omgaan met water, Waterbeleid voor de 21ste eeuw' (WB21). De kern van het rapport WB21 is dat water de ruimte moet krijgen, voordat het die ruimte zelf neemt. In het Waterbeleid voor de 21e eeuw worden twee principes (drietrapsstrategieën) voor duurzaam waterbeheer geïntroduceerd:

• vasthouden, bergen en afvoeren: dit houdt in dat water zoveel mogelijk bovenstrooms wordt vastgehouden in de bodem en in het oppervlaktewater. Indien nodig wordt overtollig water tijdelijk geborgen in bergingsgebieden en pas als vasthouden en bergen niet meer mogelijk is wordt het water afgevoerd.
• schoonhouden, scheiden en zuiveren: hier gaat het erom dat het water zoveel mogelijk schoon wordt gehouden. Vervolgens worden schoon en vuil water zoveel mogelijk gescheiden en als laatste komt het zuiveren van verontreinigd water aan bod.

Waterwet

De Waterwet regelt het beheer van oppervlaktewater en grondwater en verbetert ook de samenhang tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening. Daarnaast levert de Waterwet een flinke bijdrage aan kabinetsdoelstellingen zoals vermindering van regels, vergunningstelsels en administratieve lasten. Een belangrijk gevolg van de Waterwet is dat de aloude vergunningstelsels uit de voorheen afzonderlijke waterbeheerwetten zijn gebundeld. Dit resulteert in één vergunning, de watervergunning.

Nationaal Waterplan

Op basis van de Waterwet is het Nationaal Waterplan vastgesteld door het kabinet. Dit Nationaal Waterplan geeft de hoofdlijnen, principes en richting van het nationale waterbeleid in de planperiode 2016-2021, met een vooruitblik richting 2050. Het Nationaal Waterplan richt zich op bescherming tegen overstromingen, beschikbaarheid van voldoende en schoon water en de diverse vormen van gebruik van water. Het geeft maatregelen die in de periode 2016-2021 genomen moeten worden om Nederland ook voor toekomstige generaties veilig en leefbaar te houden en de kansen die water biedt te benutten.

Beleid Waterschap Rivierenland

Het Waterbeheerprogramma 2022-2027 'Versterken, verbinden, vergroenen' beschrijft wat Waterschap Rivierenland in de planperiode 2022-2027 wil bereiken, met wie, hoe men dat wil gaan doen en waarom. In het waterbeheerprogramma zijn voor het waterbeheer de kaders gegeven en de opgaven gedefinieerd. De visie van Waterschap Rivierenland is vertaald in 8 hoofdthema's: beschermen tegen overstromingen; water eerlijk verdelen; voorbereiden op extreem weer; streven naar schoon water van een goede biologische kwaliteit; bijdragen aan een fijne leefomgeving voor mens en natuur; kwaliteitsverbetering zwemwater; toewerken naar klimaat- en energieneutraliteit; toewerken naar circulariteit.

Daarnaast beschikt het Waterschap Rivierenland over een verordening: de Keur voor waterkeringen en wateren. Hierin staan de geboden en verboden die betrekking hebben op watergangen en waterkeringen. Voor het uitvoeren van werkzaamheden kan een vergunning nodig zijn. De werkzaamheden in of nabij de watergangen en waterkeringen worden getoetst aan de beleidsregels.

Het Waterschap Rivierenland hanteert de beleidsregel 'Nieuwe lozingen vanaf verhard oppervlak'. Deze heeft als doel de versnelde afvoer van hemelwater als gevolg van de uitbreiding van het verhard oppervlak te beperkten tot de maatgevende afvoer van het landelijk gebied. Een uitbreiding van het verhard oppervlak moet vanuit waterhuishoudkundig opzicht dus waterbalans-neutraal plaatsvinden.

Om te voorkomen dat individuele bewoners voor kleine voorzieningen zoals serres, tuinschuurtjes, enkele woning, etc., moeten compenseren geldt er een eenmalige vrijstelling van de compensatieplicht van 500 m² voor stedelijk gebied en 1.500 m² voor landelijk gebied. Deze vrijstelling geldt alleen voor particulieren.

Er moet voldoende berging zijn bij extremere omstandigheden. Voor ontwikkeling met een toename van verhard oppervlak tot 5.000 m² kan een standaardberekening worden toegepast, waarbij wordt uitgegaan van een maatgevende bui die eenmaal in de 10 jaar voorkomt. Vuistregel daarbij is dat 436 m³ waterberging per hectare verhard oppervlak nodig is. Uit deze vuistregel volgt de volgende berekening:

Benodigde compensatie = Toename verhard opp (in m²) * 0,0436

Watertoets

De 'watertoets' is een instrument dat waterhuishoudkundige belangen expliciet en op evenwichtige wijze laat meewegen bij het opstellen van ruimtelijke plannen en besluiten. Het is geen technische toets, maar een proces waarbij de initiatiefnemer van een ruimtelijk plan en de waterbeheerder met elkaar in gesprek gaan voorafgaand aan de vaststelling van het plan. De watertoets bestaat uit twee onderdelen:

• de verplichting aan initiatiefnemers van ruimtelijke plannen om de waterbeheerder vroegtijdig in de planvorming te betrekken, en
• de verplichting aan initiatiefnemers van ruimtelijke plannen om in hun plan verantwoording af te leggen over de manier waarop omgegaan is met de inbreng van de waterbeheerder. Dit laatste gebeurt doorgaans in de waterparagraaf bij het betreffende plan.

Planspecifiek

In relatie tot de ontwikkeling van het planvoornemen zijn er een aantal aan het water gerelateerde aspecten die aandacht vragen.

Verhard oppervlak

De verharding en bebouwing die het planvoornemen vormt zorgt voor een toename in het verharde oppervlakte in het plangebied. In totaal zal als gevolg van het voornemen de verharding met ten minste circa 2.595 m2 (zijnde asfalt en voetpaden) toenemen. Ten behoeve van het te realiseren bustransferium zal daarom minimaal 3778 m2 nieuw wateroppervlak worden aangelegd op basis van een, met het waterschap afgestemde, praktijkpeil van -0,2 m NAP. Dit resulteert in een extra waterberging van 2.595 * 0,0436 = 113 m3 (rekening houdend met 0,30 m peilstijging). Hiermee wordt aan de benodigde compensatie ruimschoots voldaan.

Watertoets

Ten behoeve van het planvoornemen is de digitale watertoets uitgevoerd, zie bijlage 6. Uit de watertoets is op te maken dat binnen het plangebied een beschermingszone van een A - watergang is gelegen. Voorliggende ontwikkeling voorziet in het uitbreiden van deze watergang en zorgt niet voor negatieve effecten. Daarbij is het plangebied gelegen in de beschermingszone van een waterkering, zijnde de Hoge Maasdijk, Binnen deze zone is het niet toegestaan navolgende werkzaamheden uit te voeren: afgravingen en seismische onderzoeken, werken met een overdruk van 10 bar, aanleggen van bodemenergiesystemen en werken met explosiegevaarlijk materiaal of explosiegevaarlijke inrichtingen. Voorliggend planvoornemen voorziet geen werkzaamheden die in voorgaande voorzien. Echter, ten behoeve van het bustransferium wordt een weg aangelegd waarbij mogelijke afgraving plaats vindt. Ter zijnde tijd zal hiervoor een watervergunning worden aangevraagd, indien dit nodig blijkt.

Waterveiligheid

Uit onderzoek blijkt dat de stabiliteit van de waterkering niet aangetast wordt bij de aanleg van een dijkafrit/stoep. Bij de nadere technische uitwerking van het plan zal het plan zich houden aan de regels van de Keur van het Waterschap.

Het initiatief is uitvoerbaar vanuit het aspect water.

4.3 Ecologie

Bij ruimtelijke ingrepen dient rekening te worden gehouden met de natuurwaarden ter plaatse. De Wet natuurbescherming beschermt natuurgebieden, inheemse soorten en bosopstanden in Nederland.

Gebiedsbescherming

In de Wet natuurbescherming worden de zogenoemde Natura 2000-gebieden beschermd. Natura 2000 is de overkoepelende naam voor gebieden die worden beschermd vanuit de Vogel- en Habitatrichtlijn. Volgens deze Europese richtlijnen moeten lidstaten specifieke diersoorten en hun natuurlijke leefomgeving (habitat) beschermen om de biodiversiteit te behouden. Natura 2000-gebieden kennen een zogenaamde 'externe werking'. Dit betekent dat ontwikkelingen die buiten de begrenzing van de Natura 2000-gebieden gelegen zijn, ook getoetst moeten worden of er significant negatieve effecten optreden op het betreffende gebied.

Soortenbescherming

Een hoofdstuk in de Wet natuurbescherming regelt de bescherming van de in het wild voorkomende inheemse planten en dieren: de soortenbescherming. De wet richt zich vooral op het in stand houden van populaties van soorten die bescherming behoeven. In de wet zijn algemene en specifieke verboden vastgelegd ten aanzien van beschermde dier- en plantensoorten. Bekeken moet worden in hoeverre ruimtelijke plannen negatieve gevolgen hebben op beschermde dier- en plantensoorten en of er compenserende of mitigerende maatregelen genomen moeten worden. De wet geeft de mogelijkheid aan provincies om voor een bepaald aantal soorten via een verordening een algemene vrijstelling op bepaalde verbodsbepalingen te geven.

Daarnaast geldt voor iedereen in Nederland altijd, dus ook los van het voorliggende beoogde ruimtelijke project, dat de zorgplicht nageleefd moet worden bij het verrichten van werkzaamheden. Voor menige soort geldt dat indien deze zorgplicht nagekomen wordt een bepaald beoogd project uitvoerbaar is.

Planspecifiek

Gebiedsbescherming

In de omgeving van het plangebied is het dichtstbijzijnde Natura 2000-gebied 'Loevestein, Pompveld & Kornsche Boezem'. Dit gebied ligt op circa 750 meter afstand van het plangebied. Door de omvang van de ontwikkeling (realiseren bustransferium met rustplaatsen vrachtwagens en campers) en de afstand tot het te beschermen gebied, kan het optreden van significante negatieve effecten (zoals licht, geluid, etc.) worden uitgesloten. Gezien de geringe afstanden tot het stikstofgevoelige gebied is er aanleiding tot het uitvoeren van een stikstof onderzoek, zie bijlage 4. In het rapport wordt geconcludeerd dat als gevolg van de ontwikkelingen in het plangebied waarvoor de berekeningen zijn uitgevoerd de stikstofdepositie op (bijna) overbelaste hexagonen van de Natura 2000-gebieden ten opzichte van de referentiesituatie in zowel de gebruiksfase als de aanlegfase niet toe neemt. Er is dus geen sprake van mogelijke negatieve effecten op beschermde Natura 2000-gebieden. Het aanvragen van een vergunning is daarom niet nodig voor dit project.

Soortenbescherming

Ten behoeve van het planvoornemen is een quickscan flora en fauna uitgevoerd. De onderzoeksrapportage is bijgevoegd al bijlage 5. Uit het bijgevoegd onderzoek is op te maken dat de beoogde ruimtelijke ingreep niet leidt tot overtreding van verbodsbepalingen omtrent soortenbescherming, en houtopstanden in het kader van de Wet natuurbescherming.

De uitvoerbaarheid van het initiatief voor ecologie is hiermee aangetoond.

4.4 Verkeer

Onderdeel van goede ruimtelijke ordening is het effect van een beoogd nieuw project op de verkeersstructuur. Met betrekking tot de verkeeraantrekkende werking en het aantal benodigde parkeerplaatsen kent dit project geen noemenswaardig effect. Er zal sprake zijn van circa 48 verkeersbewegingen van bussen en vrachtwagens per dag. Hierbij is sprake van een beperkte verkeerstoename over de Hoge Maasdijk..

De Hoge Maasdijk en omliggende wegen kunnen deze toename opvangen en verwerken. In het dorp zelf zal het aantal verkeersbewegingen van bussen afnemen.

Het initiatief is uitvoerbaar vanuit het aspect verkeer.

4.5 Cultuurhistorie en archeologie

In elk bestemmingsplan moet een beschrijving worden opgenomen van de wijze waarop met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden wordt omgegaan. Denk aan aanwezige monumenten, historische gebieden, kenmerkende (straat)beelden en landschapselementen. Bij het maken van plannen kan ook (weer) rekening gehouden worden met al deze elementen die er vroeger wel waren maar nu niet meer. Een bijzonder onderdeel van cultuurhistorie is archeologie.

Cultuurhistorie

Het belang van cultuurhistorie is wettelijk vastgelegd in het Besluit ruimtelijke ordening. Het Besluit geeft aan dat “een beschrijving van de wijze waarop met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige of te verwachten monumenten rekening is gehouden” in het bestemmingsplan opgenomen moet worden. Het voornaamste doel hiervan is om het cultuurhistorische karakter van Nederland op gebiedsniveau te behouden en te versterken.

Archeologie

De bescherming van archeologische waarden bij ruimtelijke ontwikkelingen is geregeld in de Erfgoedwet. De essentie van de wettelijke bescherming is dat archeologische resten zoveel mogelijk in de bodem bewaard blijven. Bij ruimtelijke plannen geldt de verplichting om rekening te houden met bekende en te verwachten archeologische waarden. Indien ingrepen gepaard gaan met een verstoring van de bodem, kan het nodig zijn om nader onderzoek te doen, zodat - waar nodig - de archeologische waarden veiliggesteld kunnen worden en/of het plan aangepast kan worden. De verantwoordelijkheid voor archeologische waarden ligt bij de gemeente.

Op basis van artikel 5.10 van de Erfgoedwet zijn mogelijke (toevals)vondsten bij het verrichten van werkzaamheden in de bodem altijd beschermd. Er geldt een meldingsplicht bij het vinden van (mogelijke) waardevolle zaken.

Planspecifiek

Cultuurhistorie

Onderhavig plangebied ligt gedeeltelijk binnen het schootsveld van batterij Poederoijen. Dit betreft enkel de noordoostelijke punt van het plangebied. Ten behoeve van de herkenbaarheid van het schootsveld is in het vigerende bestemmingsplan een gebiedsaanduiding 'wro-zone - aanlegvergunning schootsveld' opgenomen. Het plan voorziet niet in het aanbrengen van gebouwen, opgaande begroeiing of andere potentieel beeldverstorende voorzieningen ter plaatse van deze aanduiding. Het plan leidt daarmee niet tot aantasting van het schootsveld.

Het plangebied ligt in het overgangsgebied van de Nieuwe Hollandse waterlinie (NWH). Binnen het plangebied zijn geen elementen van de NWH gelegen die op enige manier aangetast kunnen worden als een gevolg van het plan. Elementen van de NWH liggen op ruime afstand en ondervinden geen hinder.

Tevens zijn geen andere elementen van cultuurhistorische waarde (rijks- of gemeentelijke) monumenten in of in de omgeving van het plangebied aanwezig. Er zijn geen belemmeringen ten aanzien van cultuurhistorie.

Archeologie

Op grond van het 'Paraplubestemmingsplan archeologie' gelden ter plaatse van het plangebied de dubbelbestemmingen 'Waarde - Archeologie 2', 'Waarde - Archeologie 3a' en 'Waarde - Archeologie - 4a'. Voorliggend plan voorziet in het mogelijk maken van werkzaamheden die de in deze dubbelbestemmingen gestelde grenswaarden overschrijden. Derhalve is een archeologisch onderzoek uitgevoerd, zie bijlage 7. In het onderzoek is geconcludeerd dat er in het plangebied voor alle archeologische periodes sprake is van een lage verwachting. Geadviseerd wordt het gehele plangebied met betrekking tot archeologie vrij te geven. De dubbelbestemming voor archeologie is derhalve niet overgenomen in voorliggend plan.

Het plan is uitvoerbaar wat betreft cultuurhistorie en archeologie.

4.6 Explosieven

Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben binnen de gemeente Altena diverse gevechtshandelingen plaatsgevonden waardoor hoeveelheden Conventionele Explosieven in de bodem kunnen zijn achtergebleven. Door de geplande werkzaamheden kunnen deze mogelijk ter plaatse aanwezige explosieven een reëel gevaar opleveren voor betrokken medewerkers en de (directe) omgeving. Bij ontwikkelingen die gepaard gaan met bodemingrepen moet dus worden nagegaan of explosieven aanwezig zijn.

Planspecifiek

Ten aanzien van de ontwikkeling is historisch onderzoek uitgevoerd om de verdachtheid van het plangebied op het gebied van explosieven vast te stellen (zie bijlage 8). Uit de analyse blijkt dat geen indicaties gevonden zijn die leiden tot de verdachtmaking van het plangebied voor explosieven, wat overeenkomt met de veiligheidszones zoals opgenomen in het Paraplubestemmingsplan Ontplofbare Oorlogsresten. Door de kwalificatie als 'onverdacht' volgen ten aanzien van het plan geen specifieke vervolgstappen.

Het plan is uitvoerbaar met betrekking tot het aspect explosieven.

4.7 Economische uitvoerbaarheid

Bij de voorbereiding van een bestemmingsplan dient, op grond van artikel 3.1.6 lid 1, sub f van het Bro, onderzoek plaats te vinden naar de (economische) uitvoerbaarheid van het plan. In principe dient bij vaststelling van een ruimtelijk besluit tevens een exploitatieplan vastgesteld te worden om verhaal van plankosten zeker te stellen.

Sinds de inwerkingtreding van de Wro op 1 juli 2008 zijn gemeenten verplicht een exploitatieplan vast te stellen om het gemeentelijke kostenverhaal te verzekeren indien een ruimtelijk plan (in casu het bestemmingsplan) voorziet in bouw- en/of verbouwplannen. Deze bouwplannen zijn nader gedefinieerd in artikel 6.2.1. van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro):

• a. de bouw van een of meer woningen;
• b. de bouw van een of meer andere hoofdgebouwen;
• c. de uitbreiding van een gebouw met tenminste 1000 m2 bruto vloeroppervlakte of met een of meer woningen;
• d. de verbouwing van een of meer aaneengesloten gebouwen die voor andere doeleinden in gebruik of ingericht waren, voor detailhandel, dienstverlening, kantoor of horecadoeleinden, mits de cumulatieve oppervlakte van de nieuwe functies ten minste 1500 m2 bruto vloeroppervlakte bedraagt;

• de bouw van kassen met een oppervlakte van ten minste 1000 m2 bruto vloeroppervlakte.

Artikel 6.12 lid 2 Wro geeft aan dat het vaststellen van een exploitatieplan niet hoeft als:

• a. bij amvb aangegeven gevallen:
  • 1. het totaal van exploitatiebijdragen dat kan worden verhaald minder is dan € 10.000,00;
  • 2. er geen verhaalbare kosten zijn (kosten bodemsanering, dempen oppervlaktewater, verrichten van grondwerken, kosten aanleg van voorzieningen, kosten van maatregelen, plannen, besluiten en rechtshandelingen, kosten van compensatie van natuurwaarden, groenvoorzieningen en watervoorzieningen, kosten voor bouw- en woonrijp maken);
  • 3. de verhaalbare kosten uitsluiten de aansluiting van een bouwperceel op de openbare ruimte of de aansluiting van nutsvoorzieningen betreffen;
• b. het verhaal van kosten van de grondexploitatie anderszins is verzekerd;
• c. het bepalen van een tijdvak of fasering niet noodzakelijk is, en
• d. het stellen van eisen, regels of een uitwerking van regels over bouwrijp maken, aanleg van nutsvoorzieningen, inrichten van de openbare ruimte en de uitvoering hiervan niet nodig is.

Planspecifiek

De ontwikkeling van het bustransferium is een ontwikkeling die door de gemeente in eigen beheer wordt gerealiseerd. Er zijn daarmee geen verhaalbare kosten, waardoor er geen exploitatieplan hoeft te worden vastgesteld. Eventuele planschade als gevolg van onderhavig bestemmingsplan komt voor rekening van de gemeente. Het bestemmingsplan is economisch uitvoerbaar.

5.1 Algemeen

Het bestemmingsplan is opgezet volgens de in de Wet ruimtelijke ordening opgenomen standaardvorm van de Standaard Vergelijkbare Bestemmingplannen 2012 (SVBP 2012).

Het bestemmingsplan bestaat uit een verbeelding, planregels en een toelichting. De verbeelding en de planregels vormen samen het juridisch bindende gedeelte van het bestemmingsplan. Beide planonderdelen dienen in onderlinge samenhang te worden bezien en toegepast. Op de verbeelding zijn de bestemmingen aangewezen. Aan deze bestemmingen zijn bouwregels en regels betreffende het gebruik gekoppeld.

De toelichting heeft geen rechtskracht, maar is wel een belangrijk onderdeel van het plan. De toelichting geeft een weergave van de beweegredenen, de onderzoeksresultaten en de beleidsuitgangspunten die aan dit plan ten grondslag liggen. De toelichting is van wezenlijk belang voor een juiste interpretatie en toepassing.

Daarnaast maken ook eventuele bijlagen onlosmakelijk onderdeel uit van het bestemmingsplan.

Verbeelding

De verbeelding is een digitale kaart, waarop bestemmingen en aanduidingen zijn weergegeven. Aanduidingen worden gebruikt om bepaalde zaken specifieker te regelen, bijvoorbeeld in de vorm van gebiedsaanduidingen, bouwaanduidingen, bouwvlakken, functieaanduidingen etc.

Voor de analoge verbeelding is gebruik gemaakt van een digitale ondergrond (Grootschalige Basiskaart en/of kadastrale kaart). Daar waar een verschil is tussen de digitale en de analoge verbeelding, is de digitale versie leidend.

Regels

De planregels zijn standaard onderverdeeld in vier hoofdstukken.

• Hoofdstuk I : Inleidende regels, deze bevatten de begrippen en wijze van meten;
• Hoofdstuk II: Bestemmingsregels, dit zijn de verschillende bestemmingen op alfabetische volgorde. De regels bevatten een bestemmingsomschrijving en regels voor het bouwen en het gebruik.
• Hoofdstuk III: Algemene regels, dit zijn regels die gelden voor alle bestemmingen. Dit zijn onder meer (mogelijke) flexibiliteitsbepalingen in de vorm van wijzigings- en afwijkingsbevoegdheden.
• Hoofdstuk IV: Overgangs- en slotbepalingen.

5.2 Wijze van bestemmen

Voorliggend bestemmingsplan bevat de volgende bestemmingen:

• 'Groen', De tot Groen bestemde gronden zijn onder andere bestemd voor groenvoorzieningen, bermen en beplantingen. Dit al om een goede landschappelijk inpassing van het planvoornemen te borgen.
• 'Verkeer', De bestemming Verkeer is bedoeld voor de toegang tot het plangebied en het functioneren van het bustransferium, evenals de rustplaatsen.
• 'Waterstaat – Waterkering' ter bescherming van de nabijgelegen waterkering.

Met dit hoofdstuk is voldaan aan artikel 3.1.3 van het Bro.

6.1 Algemeen

Bij de voorbereiding van een (voor)ontwerp bestemmingsplan dient overleg te worden gevoerd als bedoeld in artikel 3.1.1 Bro. Dit is het vooroverleg, waarin het conceptplan wordt voorgelegd aan het waterschap en aan die diensten van provincie en Rijk die betrokken zijn bij de zorg voor de ruimtelijke ordening of belast zijn met de behartiging van belangen welke in het plan in het geding zijn. Voor wat kleinere plannen kan, in overleg, afgezien worden van dit overleg.

Op basis van artikel 3.1.6 Bro dient verslag te worden gedaan van de wijze waarop burgers en maatschappelijke organisaties bij de voorbereiding van het bestemmingsplan zijn betrokken. Dit is de inspraak. Van (formele) inspraak kan, zeker bij wat kleinere plannen, worden afgezien. De gemeentelijke inspraakverordening is daarbij ook van belang.

Een ontwerpbestemmingsplan dient conform afdeling 3.4 Awb gedurende 6 weken ter inzage gelegd te worden. Hierbij is er de mogelijkheid voor een ieder om zienswijzen in te dienen op het plan. Na vaststelling door de Raad wordt het vaststellingsbesluit bekend gemaakt. Het bestemmingsplan ligt na bekendmaking 6 weken ter inzage. Gedurende deze termijn is er de mogelijkheid voor belanghebbenden beroep in te dienen bij de Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State. Het bestemmingsplan treedt vervolgens daags na afloop van de tervisielegging in werking als er geen beroep is ingesteld.

6.2 Verslag vooroverleg ex artikel 3.1.1 Bro

In het kader van het wettelijk vooroverleg zijn reacties ontvangen van de Provincie Noord-Brabant, het Waterschap Rivierenland en de brandweer Midden- en West-Brabant. Deze reacties zijn opgenomen in bijlage 9.

6.3 Verslag inspraak ex artikel 3.1.6 Bro

Het initiatief heeft vanaf 23 juni 2023 voor 3 weken als voorontwerpbestemmingsplan ter inzage gelegen. Tevens is er op 29 juni 2023 een inloopbijeenkomst georganiseerd. In bijlage 9 zijn de ontvangen reacties op het plan, de gemeentelijke reactie en de wijzigingen in het bestemmingsplan opgenomen.

6.4 Verslag zienswijzen

Het ontwerpbestemmingsplan heeft vanaf 14 december 2023 tot en met 25 januari 2024 ter inzage gelegen. Een ieder is in de gelegenheid gesteld hierop een zienswijze in te dienen. Er zijn in deze periode geen zienswijzen ontvangen.